________________
te૨૩ – ૭ : પાપને પાપ માને તે જ જૈનશાસનમાં – ૧૨૩ – ૧૧૫ ચર્ચા કરતાં, વાતો કરતાં મિથ્યાત્વ, અવિરતિ, કષાય, પ્રમાદ, મનવચન કાયાનું ઉશૃંખલ વર્તન એવા કોઈ દોષને પોષણ મળે તે કામનું નથી. આવા પરિગ્રહધારી આણંદ-કામદેવ જેવા પણ ભગવાનનું શાસન પામી ચૌદ વર્ષમાં એવા મમતારહિત બન્યા કે પૌષધમાં દેવોના ઉપસર્ગથી પણ ચલિત ન થયા. પૌષધમાં આખી રાત કાયોત્સર્ગમાં ઊભા રહેતા. શાનીમાં સ્વેચ્છાચાર ન હોય ?
આમ છતાં, “ભગવાનના શ્રાવક આટલું કરે, આટલા હળ ફેરવે, આટલી જમીન રાખે, આટલા ગોકુળ ધરાવે, તો તમારે શો વાંધો ? તમે પણ ગૃહસ્થ જ છો ને ?' એમ કહેવામાં આવે તો શું થાય ? ચપળ જાતને નીસરણી મળે, એવું થાય. કેટલાક વળી કહે છે કે, વીતરાગભાવે યથેચ્છ વર્તે તો શું વાંધો ? વીતરાગભાવ અને યથેચ્છ વર્તન એ બે ને વિરોધ છે. જ્ઞાની અને મરજી મુજબ વર્તાવ એ બે વાતને વૈર છે. જ્ઞાનીમાં સ્વેચ્છાચાર ન હોય. ડાહ્યો અને જેમ તેમ બોલે એ બને ? સમજદાર પણ આડું અવળું કરે એમ કહેવાય ? સાવધાનીથી ચાલ્યો અને પડ્યો એ બે વિરોધી વાત છે. જ્ઞાની તો જ્ઞાન તથા જ્ઞાનીની નિશ્રાએ જ ચાલે, મરજી મુજબ ન ચાલે. તીર્થકર દેવ ત્રણ જ્ઞાનના ધણી છે. એ પોતાના જ્ઞાનમાં જુએ તેમ વર્તે. એ પણ જ્ઞાનની નિશ્રાએ ચાલે છે. એને સ્વચ્છંદ ન કહેવાય. એ વિરાગ નથી, દંભ છે ?
આણંદ-કામદેવે ભગવાન મળ્યા પછી એક પણ હળ વધાર્યું ? આરંભ પરિગ્રહ વધાર્યો કે ઘટાડ્યો ? આરંભ-પરિગ્રહનું પરિમાણ કર્યા વિના કે ઘટાડ્યા વિના તો શ્રાવકપણે પાળી શકતા ન હતા ને ? આરંભ-સમારંભનો ત્યાગ કર્યા વિના સાધુપણું પળાય ? તીર્થકર દેવના ગૃહસ્થપણાના વિરાગનો જગતમાં જોટો નથી. છતાં એમણે ગૃહસ્થપણામાં સાધુપણાનો ઈલકાબ ન લીધો. આરંભ-સમારંભ, પરિગ્રહ છોડ્યા વિના ન સાધુપણું આવે કે ન શ્રાવકપણું આવે. જો એમ આવતું હોત તો બધા સાધુ-શ્રાવક થઈ જાત. પાપમાં પડેલાને એમ કહેવામાં આવે કે કરે જાઓ તમે તમારે, માત્ર “અનિચ્છાએ કરું છું' એમ કહેવું, તો એમ કરવાની કોણ ના પાડશે ? બધા કહેશે કે, ખાઈએ છીએ પણ ન છૂટકે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
