Page Text
________________
7૦૩ – ૧૧ દર્શનના ઉધોતથી જ્ઞાનનો ઉધોત : - 48 – ૧૭૫ લાખની આવક હોય : જ્યારે કોઈ રાજ્યને બાર મહિને બે લાખની જ આવક હોય એ છતાં પણ એ કોટ્યાધિપતિ એના રાજ્યમાં જાય તો રાજાને જ સલામ ભરેને ? એ જ રાજપુણ્ય. રાજા શ્રી શ્રેણિકની જગ્યાએ ત્યાં કોઈ જલમી મિથ્યાદષ્ટિ રાજા હોત તો શું કરતો ? તરત એમ કહે ને કે “માલિકી મારી છે, ચાલ્યો જા !” પણ શ્રી શ્રેણિક મહારાજા તો સમ્યગ્દષ્ટિ હતા. એમનામાં ઇર્ષા નહોતી. એ તો માનતા કે “ધન્ય ભાગ્ય મારાં કે આવા શ્રીમાનો, પુણ્યવાનો મારા રાજ્યમાં વસે છે.'
શ્રી શ્રેણિકના ખોળામાં બેસીને પણ જ્યારે શ્રી શાલિભદ્ર કહ્યું કે “દેવગુરુની કૃપાથી આનંદ છે' - ત્યારે શ્રી શ્રેણિકને થયું કે “ધન્ય છે ! આવા ભોગમાં પણ દેવ-ગુરુ-ધર્મને ભૂલતો નથી. તમારે ઘેર કોઈ રાજા આવે તો ? કહી દોને કે બધું આપના જ પુણ્ય !” ત્યાં દેવ-ગુરુ યાદ આવે ? ઠીક છે, વ્યવહારથી
ઔચિત્ય કરવું પડે, પણ ધર્માત્માનું ધ્યેય ક્યાં ? તારક કોણ ? તારક તો હોય તે જ. દર્શનોદ્યોતનું જ્ઞાન તે આ જાતનું ! ત્યાં દુષ્ટ ભાવના જ ન હોય. “આ ક્રિયા વાજબી નથી' એમ સમજાવી અયોગ્ય કાર્યવાહીથી સમ્યગ્દર્શન દરેક પ્રસંગે રોકે.
સમ્યગ્દર્શન, એ પ્રકાશ છે : સમ્યજ્ઞાન તે પ્રકાશની સહાયથી પદાર્થોના સારા-ખોટાપણાનો વિવેક કરાવે ? સચારિત્ર કચરો કચરો સાફ કરાવીને માલ માલ રખાવે.
સમ્યગ્દર્શન સ્વપરનો ભેદ બતાવનારી લાઇટ છે. “આ તારું અને આ પારકું ? તું જુદો અને અને આ જુદું - એમ એ બતાવે : એ જ સ્વપરનો વિવેક કરાવે. દુશ્મનમાં ફસાનારને છેટેથી ઇશારો કરે. દુશ્મનના હાથથી કેમ છૂટવું તે જ્ઞાનનો વિષય છે. સાધક શું ?, બાધક શું ?,' ત્યાંથી લાભ કેમ લેવાય ? અને હાનિથી કેમ બચાય ? – એનો વિવેક જ્ઞાન કરાવે. ચારિત્ર કચરો સાફ કરીને માલ માલ રાખે. આ ત્રણ ભેગાં મળે ત્યારે મુક્તિ થાય. માલ માલ રહે એ મુક્તિ. આત્મા એ જ મુક્તિરૂપ છે. માત્ર કચરાના પ્રતાપે જ એ આત્માનું મૂળ વાસ્તવિક સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કરી શકાતું નથી. સમ્યગ્દર્શન તો વસ્તુની સાચી રુચિ પેદા કરે.
શ્રી શાલિભદ્રના ત્યાગની વાત સાંભળી, ત્યારે પણ શ્રી શ્રેણિક મહારાજાને એમ જ થયું કે “ભોગમાં પડેલો હું કીડો છું.' જ્યાં સમ્યગ્દર્શન જીવતું ને જાગતું હોય તે જ જ્ઞાન સાચું ને સફળ ! દર્શન વગરનું જ્ઞાન તો રાસભ ઉપરના ચંદનના
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004827 |
| Book Title | Agam 01 Ang 01 Acharanga Sutra Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramchandrasuri |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 274 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_acharang |
| File Size | 12 MB |