________________
૫ ઃ શ્રી જૈનશાસનની ઉજવળ મર્યાદાઓ – 42
નહિ, કારણ કે એવો વિચાર નઠોર વિદ્યાર્થી કરે. સોટી ખાવાથી સારા વિદ્યાર્થીને તો એમ જ થાય કે હવે એવું લેસન કરું કે સોટી ખાવી જ ન પડે, પણ નઠોર વિદ્યાર્થી તો સ્કૂલે જવાનું જ માંડી વાળે. એને તો ભાગવાની જ ભાવના થાય. અહીં તો સુવિઘાર્થી જેવા બનવા માંગે તેની વાત છે.
603
શ્રી ચંદના સાધ્વીએ એટલું કહ્યું, એમાં મૃગાવતીને એમ જ થયું કે એવી માફી માગું, કે ફરી આવો સમય આવે જ નહિ. એવો સમય ન જ આવ્યો અને તરત જ કેવળજ્ઞાન થયું. શ્રીમતી મૃગાવતીજીની ઇરાદાપૂર્વકની ભૂલ નહોતી, પણ આત્માનો અનુપયોગ તો ખરોને, એમ એમણે પોતે માન્યું. તમે પણ હાથ જોડો તો સંયમના રાગથી જોડજો, કેવળ પામવા માટે જોડજો ! મર્યાદા વિનાનાને શાસનમાં ૨હેવાનો હક્ક પણ નથી. ધર્મકથા સંભળાવનાર મુનિએ પણ મર્યાદામાં જ રહેવું પડે છે !
૭૫
ભરત મહારાજા અરીસાભુવનમાં કેવળજ્ઞાન પામ્યા, એ વાત જાણીએ છીએ, માટે તમે ચક્રવર્તી બનો, રોજ અરીસામાં રૂપ જુઓ, પટિયાં પાડો એમ અમે કહીએ ? નહિ જ. કારણ કે એમને કેવળજ્ઞાન થયું તે ચક્રવર્તીપણાથી કે અરીસાથી નહિ, પણ મુદ્રિકા સરી પડી એના યોગે જે શુભ ભાવના આવી એથી ! તેઓ ત્યાગનો મહિમા સમજ્યા હતા, એટલે એ ભાવના આવી. અને એટલે જ વિચારી શક્યા કે ‘આ શોભા પારકી હતી. આ શોભા પોતાની નહોતી.' અન્યત્વ ભાવના આવી અને પૂર્વે કરેલ આરાધનના યોગે આત્મા ભાવનારૂઢ થયો, કે કેવળજ્ઞાન થયું. ત્યાર બાદ પણ સુધર્મા ઇંદ્ર કહે છે કે ‘આપ જ્ઞાની બન્યા, પણ મુનિટિંગને અંગીકાર કરો, પછી નિષ્ક્રમણ મહોત્સવ કરું. આપને કેવળજ્ઞાન થયું એ વાત સાચી, પણ લિંગની મર્યાદા લુપ્ત ન થવી જોઈએ.' ભરત મહારાજાએ પણ એ મર્યાદાનો સ્વીકાર કર્યો. મર્યાદાને કેવળજ્ઞાની પણ તજતા નથી. એથી નિશ્ચિત છે કે આવી કલ્યાણકારી મર્યાદામાં ટકનાર આત્માની જ મુક્તિ થાય. પણ બીજાની નહિ જ !
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
