________________
સ્થાવરકાયની પણ જયણા પાળનાર અને પળાવનાર પ્રભુ આ પંચેન્દ્રિય જીવની હિંસાનો વિચાર પણ ક્યાંથી કરે ?
જે બાજુ અર્થ જાય તેમ સૂત્ર લઇ જવું તે અનુયોગ કહેવાય. આવી ગંભીરતા માત્ર જિનશાસનમાં જ છે. પ્રવચન મુદ્રાનું પણ આજ રહસ્ય છે. અંગુઠાને તર્જની આંગળી મીલાવવાની અને બાકીની ત્રણ આંગળી સીધી રાખવાની આ મુદ્રા જણાવે કે “આત્માને પરમાત્માની મર્યાદામાં ઝુકાવી દેવાનો અને રત્નત્રયીની આરાધના કરવા સદા તૈયાર રહેવાનું” માટે પ્રવચન મુદ્રા આચાર્યની. હાથમાં પાનું રાખી વ્યાખ્યાન કરે તે પ્રવચન મુદ્રા ઉપાધ્યાયની. સ્વાધ્યાય મુદ્રા સાધુની.
વાચનાનો અનુયોગ કેવી રીતે કરવો ?
વિધિના વૃત રિના-વંદના દ્વાદશાવર્ત વંદન કરીને વાચના લેવી. દ્વાદશાવર્તથી ગુરુ મહારાજની આગમની ગંભીરતા જણાય છે. તથા વંદન એ વિનયનું પ્રતિક છે. વાચનાના સ્થાને કાજો લેવો તે માંગલિક છે. અર્થ પોરસીમાં આચાર્યનું આસન પાથરે પછી, અક્ષ પધરાવે. સૂત્ર પોરસીમાં ઉપાધ્યાય અર્થ પોરસીમાં આચાર્ય મ. વાચના આપે. સામુહિક એક વાચના ચાલતી હોય. ગુરુ મ. પણ શિષ્યો ઉપર કરુણ બુદ્ધિથી “શુદ્ધ', ઉત્સુત્રરહિત વાચના આપે, પૂર્વકાલે કોડી, અક્ષ, લાકડાના પુસ્તકની સ્થાપના કરતા હતા. પરંતુ હાલ “જીતકલ્પમાં આ અક્ષ સ્થાપના આચાર્યવિહિત છે. તેને પધરાવી વાચનાચાર્ય સ્થાપનાચાર્યને વંદન કરે. સ્થાપના-પૂર્વાચાર્ય યાવત્ પરંપરાએ સુધર્માસ્વામિની છે. તેઓના વતી વાચના આપવાની છે. તેઓને વંદન કરી અનુજ્ઞા માંગી વાચના કરવાથી તેઓના અનુગ્રહનો પ્રવાહ ચાર્જ થાય છે. જેથી મોહનો ક્ષયોપશમ વિશેષ થાય છે. આથી વાચનાચાર્ય પણ તેમટિના = ગુરુવંદન કરી વાચના દેવાનો પ્રારંભ કરે. મોહનીય કર્મની ક્ષયોપશમની ભૂમિકાએ અપાયેલી વાચના શું ફલ આપે તે...અગ્રે....
વાચના-૫૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
