________________
પડિલેહણ ચરવળીથી તો કરવાનું જ; પરંતુ જ્યારે જ્યારે પાત્રનો ઉપયોગ કરવાનો હોય ત્યારે ત્યારે પણ પાત્રનું દ્રષ્ટિપડિલેહણ અને ચરવળીથી પ્રાર્થના કરવાની. કોઇ સંપાતિક જીવો ઉડીને પાતરા ઉપર પડ્યા હોય કે સંમૂર્છાિમ જીવોની અચાનક ઉત્પત્તિ થઈ હોય તો વિરાધના ન થાય. જીવ હોય કે ન હોય પરંતુ સાધુને જીવની વિરાધનાથી અટકવાનો પરિણામ તો સતત હૈયામાં રમતો જ હોય. આથી પ્રસંગે-પ્રસંગે વારંવાર ઉપયોગ રાખી પડિલેહણા કરે. ઉભયકાળ પાતરાનું પડિલેહણ કરે ત્યારે ૨૫-૨૫ બોલ બોલવાના. ત્યારબાદ ઉપયોગમાં લેતાં માત્ર પ્રમાર્જના કરવાની; બોલ બોલવાના નથી. પાત્ર સ્થાપન, ગુચ્છો અને ચરવળી આ ત્રણ ઉપકરણ સાધુની સંખ્યા પ્રમાણે એક-એક રાખવાના છે.
પાત્ર પરિવારમાં પાંચમું ઉપકરણ છે 'પડેતી’ પડલ એટલે પલ્લાં ત્રસકાયની રક્ષા કરવા માટે છે, માટે અત્યંત કોમલ રાખવાના છે. 'વની મત સમા’’ કેળના ગર્ભ=અંદરના પાન જેવા કોમળ પલ્લા હોય. સૂક્ષ્મ સંપાતિક જીવો ત્રસકાય) અથડાય તો મરે નહી, અને અત્યંત સૂક્ષ્મ જીવો અંદર સુધી ન જઇ શકે. માટે જીવોત્પતિના કાળ પ્રમાણે અલગ-અલગ ઋતુમાં પલ્લાની સંખ્યા પણ અલગ અલગ રાખવાની. વધુ જીવોત્પતિની સંભાવના હોય તે ઋતુમાં પલ્લા વધુ રાખવાના. શાસ્ત્રમાં જઘન્ય-મધ્યમ અને ઉત્કૃષ્ટથી દરેક ઋતુની સંખ્યા પલ્લા માટે જણાવેલી છે. ઉનાળામાં (૩/૪/૫ શિયાળામાં ૪/૫/૬ ચોમાસામાં પ/૬/૭ પલ્લાની સંખ્યા નો નિર્દેશ કર્યા છે.
જઘન્ય | મધ્યમ | ઉત્કૃષ્ટ ઉનાળો
४ શિયાળો
ચોમાસુ હાલની પ્રવૃતિમાં જઘન્ય પ્રમાણનો ઉપયોગ દેખાય છે. સામાન્યથી પલ્લાનું માપ ૨! હાથ લાંબા અને ૩૬ આંગળ પહોળા જણાવેલું છે. બીજું માપ પાતરાની સાઇજ અને વશરીરની ઉંચાઇ પ્રમાણે પલ્લાનું માપ રાખવું. કે જેનાથી સંપાતિક ત્રસકાયના જીવોની વિરાધના ન થાય. પલ્લા કોમળ અને ઘનાનિ ઘન = ઘટ્ટ જોઇએ. મલમલના ન બનાવાય. વળી અન્યત્ર છે કે ત્રણ પલ્લાં ભેગાં કરતાં સૂર્ય ન દેખાય તેવા ઘન જોઇએ. પણ તેનો સ્પર્શ કોમળ જોઇએ. રજસ્ત્રાણ પણ માTTHI | પાતરાના પ્રમાણે રાખવાનું છે. પાતરું ચારે બાજુથી ઢંકાયા પછી ચાર આંગળ પાતરાની બહાર
વાચના-પ૨
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org