________________
પચ્ચક્ખાણ ન આવડતું હોય તો ધારી લે અને અંતે ધાર્યું છે જી' એમ બોલે તે પછી ‘ઇચ્છામો અણુસઢ઼િ કહીને વિશાલ લોચન દલ'ની ત્રણ ગાથા વીર પ્રભુની સ્તુતિ રૂપ બોલે નમોડસ્તુની જેમ ઊંચે સ્વરે નહિ પણ અહીં મંદસ્વર વડે બોલે તે “લઘુ ચૈત્યવંદના” સમજવી.
પ્રશ્ન-૭ : વિશાલલોચન દલને મંદ સ્વરે બોલવાનો હેતુ શું છે ?
જવાબ : આ સૂત્ર જનહિ પરંતુ આખું રાઈઅ પ્રતિક્રમણ જ મંદ (ધીમા) સ્વરે (અવાજે) કરવાનું છે. જો રાત્રે ઊંચા અવાજે બોલવું, ઉધરસ ખાવી, હુંકારા કરવા, અને ખોંખારા ખાવા આદિની પણ ના પાડી છે. કારણ કે તે અવાજોથી ગરોળી વગેરે હિંસક જીવો જાગીને માખી આદિને ખાઈ જવાના હિંસાદિ કાર્યો કરવા માંડે છે, તથા ધોબી, લુહાર આદિ પણ આરંભના કાર્યમાં વહેલા પ્રવર્તે છે, માટે સવારમાં જોસથી બોલવામાં અનેક દોષો લાગે છે.
પ્રશ્ન-૮ : છેલ્લે કલ્યાણ કંદં આદિ-૪ થાયવાળું દેવવંદન કરવાનું જ છે, તો લઘુ ચૈત્યવંદન (વિશાલલોચન દf) કયા હેતુથી છે ?
જવાબ : લઘુ ચૈત્યવંદન એ છ આવશ્યકના છેડે છેલ્લા (લાસ્ટ) મંગળ માટે છે તથા ચાર થોયનું દેવવંદન એ કાળવેળા પ્રતિબદ્ધ છે માટે વિશેષ માંગલિક માટે છે.
તે પછી નમુત્થણે કહી ૪ થોયનું દેવવંદન કહીને નમુત્યુર્ણ કહીને ચાર ખમાસમણ વડે ગુર્નાદિકને વંદન કરીને (પૌષધમાં રહેલો શ્રાવક તથા મુનિ. ચારેખમાસમણાની પહેલા જ ઇચ્છા સંદિ0 ભ૦ બહુવેલ સંદિસાહુ? અને બહુવેલ કરશું. તે બે આદેશ મંગાય છે.) અને બે આદેશ માંગ્યા પછી ચાર ખમાસમણ વડે ગુર્નાદિકને વાંદે એ બહુવેલના બે આદેશોનો અર્થ શું છે? મુનિએ તથા પોષાર્થીએ બધુકાર્ય ગુરુ મહારાજને પૂછીને જ કરવાનું છે. પરંતુ આખા દિવસમાં ક્ષણે ક્ષણે શ્વાસ લેવો તે નાના કાર્યો બહુવાર (ઘણીવાર) ગુરુને પૂછવાનું અશક્ય છે, તેથી શ્વાસ લેવો આદિ એવા નાના કાર્યોની સંમતિ ગુરુ પાસેથી મેળવી લે છે. માટે નાના કાર્યોની અનુમતિ માટે – આ બહુવેલના બે આદેશો છે.) શ્રાવક અઠ્ઠાઈજ્જસુ બોલે તે પછી વિહરમાન (વિચરતા) જિન શ્રી સીમંધર સ્વામિ જિન આરાધનાર્થે અને શ્રી શત્રુંજય મહાતીર્થ આરાધનાર્થે ચૈત્યવંદન કરવાનું પ્રવર્તન સામાચારી. (પરંપરા = આચરણા = રૂઢી) પ્રમાણે તથા સામાયિકની બે ઘડી (૪૮ મિનિટ)નો સમય પૂરો કરવા જાણવું. અહીં સવારના પ્રતિક્રમણની વિધિ પૂરી થાય છે.
- રાઈ પ્રતિક્રમણમાં પણ છે આવશ્યક કયા સૂત્રથી સૂચિત થાય છે તથા પંચાચારની શુદ્ધિ વિગેરે તથા બીજા હેતુઓ પણ દેવસિઅ પ્રતિ મુજબ સમજવા.
(૨૧)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org