________________
વર્તતા અતિશયે કરીને* મોટાં જુઠાણાની વિરતિનું ઉલ્લંઘન કરીને જે આચરણ કર્યું હોય તે જેમકે.
સહસા રહસ્ય દારે, મોસુવએસે અ ફૂડલેહે અ।
અણુવિચારે, એકાંતે (છાની વાત કરનાર ઉપર રાજ્ય વિરુદ્ધ ગુન્હો મૂકતાં), સ્ત્રીએ કહેલી વાત પ્રગટ કરતાં, ખોટો ઉપદેશ આપતાં, જુઠા દસ્તાવેજ કરવા, બીઅવયમ્સ-ઈઆરે, પડિક્કમે દેસિઅં સર્વાં ||૧૨॥
બીજા વ્રતના અતિચારને, હું પડિક્કમું છું દિવસ સંબંધી સર્વ.
શબ્દાર્થ - સહસા-અણવિચારે, રહસ્સ-એકાંતે-છાની વાત કરનાર ઉપર
-
રાજ્ય વિરુદ્ધ ગુન્હો મૂકતાં, દારે-સ્ત્રીએ કહેલી વાત પ્રગટ કરતાં, મોસુવએસેખોટો ઉપદેશ આપતાં, ફૂડલેહે-જુઠા દસ્તાવેજ કરવા, બીઅ-બીજા, વયસ્સઇયારેવ્રતના અતિચારને.
અર્થ - અણવિચારે કોઈના ઉ૫૨ આળ મૂકતાં, એકાંતે છાની વાત કરનાર ઉપર રાજ્ય વિરુદ્ધ ગુન્હો મૂકતાં. સ્ત્રીએ કહેલી વાત પ્રગટ કરતાં, ખોટા ઉપદેશ આપતાં અને જૂઠા દસ્તાવેજ કરતાં, બીજા વ્રતને વિશે જે કોઈ અતિચાર લાગ્યો હોય તે દિવસ સંબંધી સર્વ અતિચારને હું પડિક્કમું છું. (હું પાછો પડું છું.) (ત્રીજા વ્રતના અતિચાર)
તઈએ અણુવ્વયંમિ, થૂલગપરદવ્યહરણવિરઈઓ ।
ત્રીજા અણુવ્રતને વિશે, બાદ૨૫ણે બીજાના દ્રવ્યના હરણની વિરતિનું ઉલ્લંઘન
કરીને,
આયરિઅમપ્પસત્યે, ઇત્ય પમાયપસંગેણં ||૧૩
જે આચરણ અપ્રશસ્તભાવે સેવ્યાં હોય, અહીંયા પ્રમાદના પ્રસંગથી. શબ્દાર્થ તઈએ-ત્રીજા, અણુવ્વયંમિ-અણુવ્રતને વિષે, થૂલગ-મોટા
* ૧ મોટાં જૂઠાણાં પાંચ છે તે આ પ્રમાણે : ૧. દ્વેષાદિ વડે અવિષકન્યાને વિષકન્યા કહેવી વગેરે કન્યા સંબંધી ફેરફાર બોલવું તે કન્યાલીક. ૨. થોડાં દૂધવાળી ગાય (ઉપલક્ષણથી દૂઝણાં જનાવ૨)ને ઘણાં દૂધવાળી અને ધણાં દૂધવાળીને થોડા દૂધવાળી કહેવી ઇત્યાદિક કહેવું તે ગવાલીક. ૩. પારકી ભૂમિને પોતાની ભૂમિ કહેવી વગેરે ભૂભ્યલીક. ૪. ધન-ધાન્યાદિ પારકી થાપણ રાખી હોય છતાં નથી રાખી એમ જૂઠું બોલી ઓળવવી તે ન્યાસાપહાર. (અદત્ત વસ્તુને રાખવાથી અદત્તાદાન લાગે છે, છતાં વચનની મુખ્યતા હોવાથી અહીં મૃષાવાદપણું પણ ગણ્યું છે.) અને ૫. લાંચ લઈને અગર મત્સર (ઇચ્છા) વડે ખોટી સાક્ષી પૂરવી તે કૂટસાક્ષિત્વ. આ પાંચ પૈકી પહેલામાં દ્વિપદ સર્વ સંબંધી અને બીજામાં ચતુષ્પદ સર્વ સંબંધી અલીકનો સમાવેશ થાય છે. ન્યાસાપહાર તથા ફૂટસાક્ષિત્વ એ બેનો દ્વિપદાદિના જૂઠાણામાં અંતર્ભાવ (સમાવેશ) થાય છે, છતાં પણ લોકમાં અત્યંત નિંદિત હોવાથી જૂદાં ગણ્યાં છે.
*****REZERVACERERERERERERER
વ્ય પ્રતિષ્ઠક્ષાને ભાવ પ્રતિક્રમણ કેવી રીતે બનાવશો ? ઉપ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org