________________
૧૬૮
કાયાનું દાન
જમ જેવો લાગે ને ! જેમ મનનું દાન મહત્ત્વનું છે તેમ કાયાનું દાન પણ એટલું જ મહત્ત્વનું છે. કોઈ માંદા માણસની સેવા કરવી, તેની પગચંપી કરવી, આ દાન ઘણું કપરું છે. લાખો રૂપિયા ખર્ચનારા છ ફૂટની કાયાને નમાવી શકતાં નથી. સગાં મા-બાપની સેવા કરી શકતા નથી. મા-બાપ માંદા હશે તો કોઈ નોકરડી બાઈને રાખી લેશે પણ જાતને જરાયે તકલીફ નહીં આપે. આજે દિકરાઓને મા-બાપને પૂછવાનો કે બોલાવવાનો પણ સમય નથી તો પછી પાસે બેસવાનો તો ક્યાંથી સમય હોય? જે દિકરાની પાછળ મા-બાપે રાત-દિન જોયાં નથી. એ દિકરો આજે એક કલાકનો પણ ભોગ આપવા તૈયાર નથી ! કેવી અધમતા ! કેવી નિષ્ફરતા છે ! નમસ્કાર દાન
છેલ્લું દાન છે નમસ્કાર દાન. આ દાનથી ઘણા લાભો થાય છે. સામેની વ્યક્તિનું જોડાણ આના દ્વારા જ થાય છે. પરમાત્મા જેવી મહાવિભૂતિ સાથે સંબંધ બાંધવો હોય તો નમસ્કાર જોઈએ. વિનય હોય તો જ નમસ્કાર આવે. માતા-પિતા, પતિ, ગુરુ આ બધાને વ્યક્તિ તરીકે નહીં પણ તત્ત્વ તરીકે પૂજવાના છે. એનો સ્વભાવ કેવો છે તે જોવાનું નથી. તત્ત્વ તરીકે જ તેમને પૂજવાના છે. મિનિસ્ટરોને નમશે. ઓફિસરોને નમશે. અરે ! ઘેર કામ કરવા આવતા પેલા ઘાટીને પણ પંપાળશે પણ મા-બાપના ચરણમાં મસ્તક મૂકતાં તેને શરમ આવશે. દૂધમાં મેળવણ નાખતાં દહીં કેવું ઘટ્ટ બને છે તેમ જ્યાં વિનય હોય છે ત્યાં આવો ઘટ્ટ સ્નેહ બંધાય છે... વિનય વિનાનો માણસ અહંકારી હોય છે. અહંકાર તે અંધકાર છે. અંધકારમાં માણસ ચાલતો હોય તો તે અથડાઈને પડે નહીં તો શું થાય? ઠોકરો જ ખાય ને ! વિનય એ દીવો છે. વિનયી માણસ સર્વત્ર પૂજ્ય બને છે. તે જ ધર્મનો સાચો અધિકારી છે. ગુરૂકૃપા શું ન કરે? - પૂ. ધર્મસૂરિ મહારાજ
| વિનય તો એક જુગારી માણસને ક્યાંનો ક્યાં પહોંચાડે છે તે બતાવતી સત્ય ઘટના. મહુવામાં એ રહેતા. ગરીબ પરિસ્થિતિ. કોઈના ત્યાં દાડિયું કરીને બે પૈસા કમાવી લાવતા. અને તે પણ જુગારમાં હારી જતા. આવા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org