________________
૪૭૮]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
મૂઢનાગિન્ના-મૂઢ-અનાડી મૂઢ–4ઢ-મૂર્ખ નવ-નવલ+નવી-નાખી-નવીન–અનેરી-અનાખી અવસર-વઢ૩-ર૩ર૩૩-ધાડ–પાડવી-છાપો મારો यदि-छुडु-ले संबन्धिन्-केर संबन्धिन-तण
સંવથીસૂચક ર પ્રત્યય—જેર–ર–ર પ્રત્યયયુક્ત શબ્દની ત્રીજી વિભક્તિનું એકવચન
જે અર્થ ફેર ને છે તે જ અર્થ તન–તળ– પ્રત્યયનો છે અદ્યતન–આજનું-નવું-તાજુ પુરાતન–પુરાણું--જૂનું મમતણું-મારું સંબધીસૂચક–સન છઠ્ઠી વિભક્તિના અર્થને બેધક પ્રત્યય છે.
જે શબ્દને ફેર તથા તન-ગ ૦ તા–પ્રત્યય લાગેલ હોય તેવાં શબ્દરૂ૫ નામ વિશેષણ રૂપ બને છે અને તેને વિશેષ પ્રમાણે વિભક્તિઓ લાગે છે.
સંવન્દી-તળા -તળા-કેરા-ના-પ્રસ્તુતમાં “અમારા મા મળી:-પ્રમીલા–મમમલી–અભયવચન-ડર નહીં એવું વચન. મામીવિા-મમ્મીસરી ,
यद् यद् दृष्टं तत् तद् यस्यां प्रवृत्तौ सा यदृष्टिका-जाइट्रिआ तस्याम् जाइट्ठिआनए -ગામ-જે જે જોયું તે તે એવું–જે ક્રિયાત્મક પ્રવૃત્તિમાં હોય તે ક્રિયારૂપ પ્રવૃત્તિ ડિટાં–તેમાં–તેવી પ્રવૃત્તિમાં
ઉપર બતાવેલા વઢ થી માંડીને વાઢિા સુધીના શબ્દો જ્યાં જ્યાં વપરાયેલ છે તેનાં ઉદાહરણ
वहिल्लएक्कु कइअह वि न आवहि, अन्नु वहिल्लउ जाहि । मइ मित्तडा ! पमाणिअउ पई जेहउ खलु नाहिं ॥
એક વાત તો એ કે, તું ક્યારેય આવતું નથી. બીજું, આવે તો વહેલે વહેલો ચાલ્યો જાય છે અર્થાત્ આવે છે તો ખરો પણ જલદી જલદી ચાલ્યા જાય છે. આવી સારી રીતભાત જોઈને હે મિત્ર ! મેં પ્રમાણિત-નક્કી-કર્યું છે કે તારા જેવો બીજો કોઈ ખલલુ-નથી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
