________________
૩૭૦ ]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન-શૌરસેની
ધઃ વવવત દાઝારદ્દ શૌસેની ભાષામાં કઈ કઈ પ્રયોગોમાં સંયુક્ત અક્ષરમાં પાછળ રહેલા ત નો રુ થાય છે.
પ્રાકૃ શૌરસેની અથ સંસ્કૃત महंतो मदो મહાન निञ्चितो निच्चिदो નિશ્ચિત
નિશ્ચિત: अन्तेऽरं अन्देउरं
अन्त:पुरम्
महान्
वा आदेः तावति ॥८।४।२६२॥ શૌરસેની ભાષામાં તાવત્ શબ્દને બદલે હાવ અને તાવ એમ બને રૂપે વપરાય છે અર્થાત તાવત, શબ્દના આદિના તને પણ ૮ વિકલ્પ બેલાય છે.
તાવ–ાવ, તા–ત્યાં સુધી–તાવત્ !
आ आमन्व्ये सौ वा इनः नः ॥८।४।२६३॥
રૂર પ્રત્યયવાળા નામના સંબંધનના એકવચનમાં અંતના 7 ને બદલે શીરસેની ભાષામાં આ વિકલ્પે વપરાય છે.
મો ગુરૂન-ગુરૂત્ર- કચું કી-અંતઃપુરમાં રહેનારા !–મો: વુ!િ
મો મુદિન-મો gબા–હે સુખી !-મો: યુવ! આ સૂત્રમાં બતાવેલ વિકલ્પ, બધે પ્રવર્તતા નથી પણ પ્રયાગ પ્રમાણે વ્યવસ્થિતરૂપે રૂપે વપરાય છે. એટલે કોઈ એક પ્રયોગમાં સા થાય અને બીજા કોઈ પ્રયોગમાં મા ન થાય. તેથી
મા સવલિ-હે તપસ્વી–મો: તા િવન !
મો માહિ–હે મનસ્વી–મો મનશ્વિન ! આ બન્ને ઉદાહરણમાં જૂના રને આ ન થ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
