________________
૨૬૪ ]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
ટુ+તું, ત, =સુવીમ–તે હતો–સમવત્, અમૂત, મૂત્ર સમાપ્ત, 2, v=8+ફેમ=સંછીમ-તે બેઠો-બત્ત, માસિટ, માસાં જેv[+, ત, નવ= +રૂં=ઠ્ઠીમ–તેણે ગ્રહણ કર્યું–માત્,
अग्रहीत् , जग्राह wા, જા, જાહીરા ઠાસી, ટાઢ, તારી કરૂર, નાગ વગેરે રૂપમાં , ત, અને ––એવા જે પ્રત્યયો બતાવ્યા છે તે સંસ્કૃતના ધોરણે બતાવેલા છે અને હ્યસ્તની, અદ્યતની તથા પરીક્ષાના ત્રીજા પુરુષના એકવચનના પરપદના તથા અતિમને પદના પણ છે.
तेन अस्तेः आसि-अहेसी ॥३॥१६४॥ ત્રણે ભૂતકાળને ત્રણે પુરુષના પ્રત્યયો અને બન્ને વચનોના તમામ પ્રત્ય સાથે ગમ્ ધાતુના ભાવિ અને મણિ એવાં બે રૂપો થાય છે.
ગાર યો–તે હતો, તે હતા–આસીત , તે આસન ,, સુમં–તું હતો, તમે હતા–માસી: a, બાહ્ય
, આદું-હું હતો–અમે હતા–માસમ, વયમ માલ્મ ને માહિ–જે હતો, જેઓ હતા: માસીત્ત, ૨ માસન મલિ સા–તે હતો, તે હતા–આસીસ્ :, તે બાર , તુમ-તું હતો, તમે હતા–રા: વન્, યમ્ વાત , મહેં-હું હતો, અમે હતા–શાસન્ મK , વચમ્ આશ્મા ને મણિ–જે હતો, જે હતા–વ; માતુ, એ માન્
ज्जात् सप्तम्या: इः वा ॥८३।१६५॥
સપ્તમીના સ્થાને પ્રાકૃતમાં જ્યારે જ પ્રત્યય આવ્યો હોય ત્યારે એ પછી છું વિક૯પે વાપરવો એટલે કે 53 અને એમ બે પ્રત્યે વાપરવા. મત ને બદલે મવ+તદ્દોષ અને ઢોક એવાં બે રૂપ થાય છે.
મવિષ્યતિ ગિરિ દ્રારાદ્દદ્દા. ધાતુને જ્યારે ભવિષ્યકાળના સૂચક સ્થતિ, સ, શ્યામ વગેરે અદ્યતન ભવિષ્યના તથા શ્વસ્તન ભવિષ્યની તમામ પ્રત્યય લાગેલા હોય ત્યારે તે પ્રત્યેની પહેલાં દિ ઉમેરી દે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
