________________
લgવૃત્તિસપ્તમ અધ્યાય-ચતુર્થ પાદ ૪૭ દવર મા = વ -વસ્વર્ગમાં થયેલો સૌ =પ્રગમાં મૂળ હવા પદને બમ્
અંશ લોપાયેલ છે. ભારતીય –પ્રાયઃ જણાવ્યાથી અહીં ન લેપ થાય. આ પ્રયોગમાં ભારત નો નાત અંશ લેપ નથી પામે.
મન-વ-બત-રિ ગત તા કાઝાદા ન, અત્ત અને કર પ્રત્યય સિવાયના બાકીના તદ્ધિતને પ્રત્યય લાગ્યા હેય ત્યારે પદ સંજ્ઞા વગરના બદન શબ્દના અને લોપ થાય છે. માનિ નિરમ=મા-એક દિવસમાં બનેલું-આ પ્રયોગમાં અન્નના આ અંશને લોપ થવાથી બાદ પ્રયાગ થાય છે. દાખ્યાબૂ ગોગામ નિર્ણત:=ગદાન-દયન:બે દિવસમાં બનેલું. પ: અઠ્ઠઃ પ્રતિ=ગરમ-ગ -પ્રતિદિન વો: મનો: સમાજ:=ાદા -ઘ-બે દિવસનો સમૂહ.
આ ત્રણે ઉદાહરણોમાં વજેલા પ્રત્યયવાળા નામે હોવાથી આ નિયમ ન લાગે અથત એ ઉદાહરણમાં ફ્રેન, ગત અને અરુ પ્રત્યય લાગેલા છે તેથી મહત્વના અને લોપ થયેલ નથી.
વિંર તે રિતિ એકાકાહૂછો ર નિશાનવાળા તહિતના પ્રત્યય લાગ્યું હોય ત્યારે પદ સંજ્ઞા વિનાના વિરાતિ શબ્દના તિ ને લોપ થાય છે. fiાયા કી =વિંશતિમef : વ-વીશ રૂપિયા વડે ખરીદેલું કપડું.
અવળ-વચ શકાદા તહિતનો પ્રત્યય લાગ્યો હોય તો પદ સંજ્ઞા વિનાના મ વણત નામના અને ૬ વ ત નામના અંતને લોપ થાય છે. . અaf–શ-રાહ્ય અવq=ાલિ–દક્ષને પુર,
ગા-ગા; ગાયમૂરિ -ચૂડાને પુત્ર, વળ-ફ-નામે: કપાકૂ =રામ:-નાભિ તે પુત્રનાભેય-અષભદેવ. –સુરા: કવચમ=ીય =દુલી-કાચબી–ને પુત્ર–કાચબે.
યુ-ઊનવાળે ઘેટ–અહીં સળ શબ્દને પિન --પ્રત્યય (જુઓ ૧/૧/૨૧) લાગેલ છે તેથી પદ સત્તા હેવાથી આ નિયમ ન લાગે.
હેમ-૩૨
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
