________________
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
માટેઃ |૬||૪||
દેશવાચક धूम આદિ શાને શેષ અથ માં મન થાય છે. -ધૂમેષુ મન:=ધૂમ+=ૌમઃ-ધૂમ દેશમાં થયેળ, વઙઙેવુ મનઃ ર+મહ==[377: -ષડડ દેશમાં થયેલે. વત માનમાં *સૂંઢીડા' નામનું ગામ સાસરા પાસે છે.
૨૩૪
,,
થયેલા
,
દેશવાચક સમુદ્ર શબ્દને શેષ અર્થમાં આસ્થાય, જો પ્રત્યયંત નામ નર અને નૌ-તાવ-ના અર્થને જણાવતું ાય તે
સૌનો દુષ્ટાત્ ॥૬(રૂ।૪ ૭||
સૌવીર દેશ અર્થવાળા જ શબ્દને શેષ અર્થમાં -કે મય:=+=ૌ સૌ રેણુ-સૌવીર
અચ્-સમુદ્રે મયઃ-સમુદ્ર-અગ્=સામુદ્ર: ના-સમુદ્ર દેશમાં થયેલા પુરુષ સમુદ્રમંત્રા=સમુદ્રન=મામુદ્રિા નૌઃ-સમુદ્રમાં રહેનારી નાવ.
અન્યત્ સામુદ્રમ્-બીજા અ'માં સામુદ્ર થાય. સામુદ્ર એટલે સમુદ્રનુ મોડુ નાર્ છુક્ષા-રાજ્યે ||૩|૪||
""
દેશવાચક નગર શબ્દને શેષ અર્થ'માં અઞ થાય છે, જો પુસ્રા-નિદા અથવા ચાતુ` અર્થ જણાતા હોય તે.
અદ-ચૌરા હૈિ નાગરા:, નગરે મવાઃ (=નાર+અહમ્ )-નગરના લેકે ચાર હાય છે. રક્ષા દિનારા:, નગરે મા:--(નગર+પ્ર) નગરનાં લેકા ઢાંશિયાર હાય છે. ઇ-નિ-ત્ર-વર્ત'ઉત્તરવયાત્|||||
,'
સૌીર દેશને સબંધ ન હૈાય ત્યાં શબ્દને સૌ પ્રયાગ થાય. સમુદ્રાર્ ઇ-નાવો: 6||૪૮
ار
ગુ થાય છે. દેશના મૂળમાં–કાંઠામાં–
ક્રુચ્છ, ગતિ, વત્ર અને શબ્દો જે નામના ઉત્તરપદમાં હેાય એવાં દેશવાચક નામેાને શેષ અ માં મગ્ થાય છે.
અગ્-મારછે મવ=મા6 +46=મા છે:--ભરૂચમાં થયેલે.
15
છારાનો મય:=ાન+મ-૪૪[76:-કાંડાતિ નામના સ્થાનમાં થયેલા.
ફ્રેન્તુવન્ને મનઃન્તુવન્ત્ર=Qન્ડ્રુવયંત્ર:-ઈંદુવક્ત્રમાં થયેલા. ચાકુવત મનઃ માટુવી+મગ્= વર્તે :-ખાડુવમાં થયેલા,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
