________________
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન વિનેઃ ફટ્ ॥ ૪। ૩ । ૨ ।।
વિઘ્ન ધાતુને લાગેલો ફ્રૂટ્ પ્રત્યય વિત્ત્ત્વચિત્ પ્રત્યયની જેવેા-સમજવા એટલે ન્તિ પ્રત્યયને લીધે જે જે વિધાન થતાં ડેાય તે બધાં ફ્ લાગ્યો હાય ત્યારે પણ કરવાં.
૭૧૦
અવિના+તા---વૃત્તિનિયા ઉદ્વેગ પામનાર. ઉદ્દિન+બનમ્ ઉદ્વેગનન્— ઉદ્વેગ અહીં ટૂ પ્રત્યય છે તેથી વૃિત્ ન થવાથી વિઘ્નનું વેન
પ્રત્યય નથી પણ મન ગુણુ યઈ ગયે.
એમ
|| ૪ | ૩ | ૧૨ ||
વા ઝાઁ | ૪ | ૐ | ૨૧ ૫
નુ ધાતુને લાગેલા ફ્રૂટ્ પ્રત્યયને હિત્ વિકલ્પે સમજવે. જો વ્+ ્+તા-પ્રોવિતા, કોળેવિતા ઢાંકનારો.
વૃિત થવાથી ગુણુ ન થયા ત્યારે પ્રોર્ભુતિ અને જ્યારે ફ્રૂટ્ પ્રત્યય વૃિત ન થયા ત્યારે ગુણ થઇ ગયા એટલે ોળવિતા
ચિત્—વિત્।। ૪ । રૂ| ૨૦ ||
ધાતુને લાગનારા જે ચિત્—ચિત્ સત્તાવાળા અથવા હૈં નિશાનવાળા– પ્રત્યયો છે તે તમામ જો તમ્, અન્તિ વગેરે પ્રત્યયોની પેઠે જૂ નિશાનવાળા ન હાય તા તે પ્રત્યયોને વૃિત્ સમજવા. રૂસ્તમ્ તઃ-તેએ બે જાય છે.
!! ૪૧ ૩ ૨ ૧૯
તઃ પ્રયોગમાં તક્ પ્રત્યય વિત થવાથી રૂ ના ગુણુ વ્ ન થયા. ચિત્ માટે જુઓ, ૩૫૩૫૧૦ન
ઝી+ના—ી+ના-શ્રી+ના+તિ=ોળાતિ-તે ખરીદે છે.—આ પ્રયાગમાં ના— ના—પ્રત્યય ના નિશાનવાળા અને સ્ ના નિશાન વગરના છે તેથી ચિત્ત્વત્ ગણાયા છે તેથી શ્રીના ગુણુ ન થયા.
તિ—તે જાય છે.--અહી તિવ્રૂ પ્રત્યય છે તે વિત પ્રત્યય છે તેથી આ નિયમ ન લાગે એટલે તિ પ્રત્યય વૃત્ ન થવાથી ફ્ ને ગુણુ વ્ થવાથી તિન પત્તિ પ્રયોગ થઈ શકયો.
Jain Education International
શ્વેત્રીક્ટ—તે એકત્ર કરા. અહી સીટ પ્રત્યય ચિત્ પ્રત્યય નથી. (જુઓ, રૂા.૧૦) તેથી આ નિયમ ન લાગે તેથી વિનીષ્ટ પ્રયોગમાં ત્તિના ગુણ થઈ શકયો.
૫૪:૩:૨૦
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
