________________
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
મદ્રે: બૌ વા | ૪ | ૨ | ૪૮ ||
માઁ ધાતુને ઞિ પ્રત્યય લાગ્યા પછી તેને ૬ વિષે ખેલાય છે એટલે એકવાર ન મેલાય અને એક વાર એલાય છે.
૬૭૬
મજ્ઞ ભાંજવું-ભાંગવું અ+મ+ગિત=અમાનિ,ગમ્મ્ન-ભાંગી નાખ્યું.
૫ ૪૧ ૨ ૫૪૮ !!
ટ્રૅશન્નુનઃ
|| ૪ | ૨ | ૯ ||
કૂંચ ધાતુ અને મુગ્ ધાતુને શરૂ પ્રત્યય લાગે ત્યારે તેના ઉપાંત્યને ૬ ખેલાતા નથી. રાજૂ માટે જુએ, 11 ૩ | ૪ | ૭૧ || ટૂં+અ+તિ= ્રાતિ–ડખે છે અથવા સે છે સ+અ+તિ=સન્નતિ-સંગ કરે છે,
અદ્-વિનો: (રજ્જે || ૪ | ૨
અત્ર (અર્), ફ્ર્ (બિનણ્) અને અ (રાવ) પ્રત્યયો લાગ્યા હોય ત્યારે રજ્ન્મ ધાતુને ન મેલાતા નથી.
ર્ન્દ:=ર્ન:-ધાબી. (મત્ર માટે જુએ, ૫ ૫ ૧૫ ૬૫) 71+=r+ન=રાળી-રીંગવાળા, (૬ માટે જીએ, ૪ – ૧ | ૧૧૧) રજૂ+ગ+ત્તિ=રતિ-રંગે છે.
!! ૪૧ ૨ ૧ ૫૦
ળૌ મૃગમને ॥ ૪। ૨। ૧૨ ॥
મૃગાને રમાડવુ, ધાસ વગેરેની લાલચ આપીને મૃગેાને તાબે કરવા એવે રક્ત્ર ધાતુના અર્થ હોય ત્યારે તેને ખિ પ્રત્યય લાગતાં તેને ક્રૂ ખેલાતા નથી.
|| ૪ | ૨ ૩ ૪૯
ર+ના=નિ+અ+તિ=ર્નયતિ મૂળ વ્યાધઃ-શિકારી મૃગને રમાડે છેશ્વાસ વગેરે ખવડાવીને ખુશ કરે છે.
રાતિ રનદઃ વસ્ત્ર ધાબી વજ્રને રંગે છે. આ પ્રયાગમાં મૃગને રમાડવા'ના અર્ધાં નથી તેથી રત્નનું રત્ન ન થયું.
|| ૪૪ ૨૫ ૫૧ b
ભાવ-ક્રિયા -સૂચક અને રઝૂ ધાતુના મૈં ખેાલાતા નથી,
|| ૬૦ ||
શત્ર માત્ર-હરખે | ૪ | ૨ | ૧૨ || સૂચક ગ્ પ્રત્યય લાગ્યો હેાય તે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
