________________
૨૦]
સિદ્ધહેમચંદ્રશબ્દાનુશાસન
દરેક વર્ગના પ્રથમ, તૃતીય અને પંચમ વ્યંજન તથા અંતસ્થ અક્ષરે અલ્પપ્રાણ પ્રયત્નવાળા છે. બાકીના બધા જ વ્યંજનો મહાપ્રાણ પ્રયત્નવાળા છે. વ્યંજને
બાહ્ય પ્રયત્ન ૧–ક, ખ
વિવૃત, શ્વાસ અને અષ
?
હ
બ
ટ, ઠ ત, થ
હ
સંવૃત, નાદ અને ઘેષ
શ, ષ, સ વિસગ જિહવામૂલીય
ઉપદમાનીય -ગ, ઘ, ડ
જ, ઝ, » ડ, ઢ, ણ દ ધ, ને બ, ભ, મ ય, ૨, લ, વ,
અ૯૫પ્રાણ
અનુસ્વાર ૩—ક, ગ, ડે
ચ, જ, ને ટ, ડ, હું
8 નું છે ?
૫, બ, મ
ય, ર, લ, વ ૪–અલ્પપ્રાણ સિવાયના બાકીના બધા જ વ્યંજન મહાપ્રાણ છે. स्यौजस्-अमौशस्-टाभ्यांभिस्-डेभ्यांभ्यस्-ङसिभ्यांभ्यस्-डसोसाम्-डयोसमुपां त्रयी त्रयी प्रथमादिः ॥११॥१८॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
