________________
લઘુવૃત્તિ-તૃતીય અધ્યાય-પ્રથમ પાદ
૩૬૩
કરીને’ એવી ક્રિયાના સબંધ હોય તે!. તથા તૃતીયા વિભક્તિવાળુ નામ, તૃતીયા વિભક્તિવાળા તેવા જ બીજા સરખેસરખા નામ સાથે સમાસ પામે. તે એ નામેા વચ્ચે ‘પરસ્પર પ્રહાર કરીને' એવી ક્રિયાના સંબંધ હોય તેા. આ લે સમાસ પામનારાં અન્ને નામે અક્ષરની અપેક્ષાએ સથા એકસરખાં હોવાં જોઈએ એમ સમજવાનું છે અને સમાસ થવાની શરત એ છે કે સમાસ પામતાં બન્ને નામેાને, સમાસ થયા પછી યુરૂપ અ જણાતા ઢાવા જોઈએ. આ સમાસનું નામ અવ્યયીભાવ છે.
आदाय - केशेषु च केशेषु च मिथः आदाय परस्परं कृतं युद्धम् = केशाकेशिએક બીજાના વાળોને ખેંચીને કરેલું યુદ્ધ. પ્રદત્ય-કૈથ ૐથ મિયઃ પ્રત્ય
૧૨ તં યુદ્ધમ્=સ્fs-દડાઓ અને દડા વડે મારીને એક બીજા સાથે કરેલું યુદ્ધ. શાંથ ડેરાથ હોવા તં યુદ્ધ-વાળાને અને વાળાને પકડીને સામસામા કરેલુ યુદ્ધ અહીં દેશ શબ્દ સપ્તમ્મત નથી પશુ દ્વિતીયાંત છે. મુલં ચ મુર્ત્ત ૨ પ્રખ્ય તં યુદ્ધમ્-સામસામે મેાંના પ્રહાર કરીને કરેલુ યુદ્ધઅહીં મુસ્લ શબ્દ તૃતીયાંત નથી પણ દ્વિતીયાંન છે.
રોવુ ચોપુ ચ સ્થિવા તં યુદ્ધે હોશિયામ-વાળા ઉપર અને વાળો ઉપરને એસીને મે ગૃહકાકિલાએ કરેલુ યુદ્ધ-અહીં ‘પરસ્પર ગ્રહણ કરીને' એવી ક્રિયા નથી.
ૐશ્રદ્ધેશ્રાસ્ય નૃતં યુદ્ધ ગૃહોાિયામ- દીવડે અને દંડા વડે ઉપર આવીને એ ગુઢકાકિલાએ કરેલું યુદ્ધ-અહીં પરસ્પર મારીને’ એવી ક્રિયા નથી. ગૃહકે।કિલા એટલે ઘરની પાળેલી કાયલ
રસ્તે ન વારે ચટ્ઠી વાતં યુદ્ધમ્-હાયને અને પગને ખેરંચીને કરેલુ યુદ્ધ-અવી દફ્ત અને વ!દ્ એ બન્ને શબ્દો એક સરખા સમાનરૂપવાળા નથી. દૂતે ૨૬તે જ આયા, તમ્ સથમ્-હાથમાં અને હાથમાં પકડીને કરેલી મિત્રતા-અહી યુદ્ધ અ નથી.
૫૩૫૧૫૨૪ના
નટીમિનોમ્નિ રૂાારના
કોઇ પણ નામ, ગરીવાચક નામ સાથે સમાસ પામે, જો સમાસ પામેલાં નામે સમાસ થયા પછી કોઇ વિશેષ સ'ના જણુાવતા હેાય. આ સમાસનું નામ અવ્યયીભાવ સમાસ છે.
ઉન્મત્તા નના યમિન હેશે. સા= સન્મત્તા, દેશઃ- ઉન્મત્તગંગ' ઇ દેશનું નામ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
