________________
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન ચ=આજસ્તુ=મસ્તી–આગત્યની સાથે સંબંધવાળી સ્ત્રી. ષિ પ્રત્યય—
સૂર્ય-વૌચંચ=ણીપૂરૂંચ=ણૌરી -સૂર્યને પ્રકાશ વગેરે. માત્ય+ય માનત+ચ=ભારતીય –અગત્ય સંબંધી રા૪૮૯
તિથ–પુષ્યોમળ | ૨ ૪. ૧૦ છે. faણ અને પુષ્ય શબ્દોને ભ–નક્ષત્ર–અર્થને સૂચક [ પ્રત્યય લાગ્યો હોય તો તેના ૨ ના લેપ થાય છે.
_
તિમ=સૈફંfસ તૈષી-તિષ્ય નક્ષત્રવાળી રાત્રિ. fસ પ્રથમાના એક વચનને પ્રત્યય છે.
+Efસ-પૌષમ અદ-પુષ્ય નક્ષત્રવાળો દિવસ. તૈધ્વજ –તિષ્પ નામનો દેવ જેને અધિષ્ઠાતા છે એ ચર-અહીં તિષ્ય શબ્દ નક્ષત્રવાચક નથી તેથી ૨ ને લેપ ન થયો. ૨ ૪૯૦ છે
બાપત્ય –કળ્યોઃ + ૨T ૪. ૧? / નામના વ્યંજન પછી અપત્ય અર્થને સૂચક ૨ આવેલો હોય એવા ચ વાળા નામ પછી થ(વ) પ્રત્યય અને ફુ (દિવ) પ્રત્યય લાગ્યો હોય તે જ નો લોપ થાય છે.
ચ - વચન-જાવચૈમિતિ=ાયસ્થતિ=ાજ્યત=ભારત–ગાર્મેને ઇચ્છનારો
વય–ાથે ફર વરત=ાર્ય+ચ=ા+ચત્તે જાતે-ગામ્યુંની માફક વર્તનારે.
f –
જાર્યઃ ૩જાર્ચ, માર્ચઃ મૂત:- મૂત:- જે પહેલાં ગાર્ગે ન હતો પછી તે વાગ્યે થયો, સારથી તિ–સંકાશદ્વારા જે નિપજેલ છે તે સકાશ્ય, તેને ઈચ્છે છે. અહીં જે ચ છે તે “અપત્ય' અર્થનો સૂચક નથી પણ નિપજેલ” અર્થને સૂચક છે. શારિરીતિકારિકાના પુત્રને ઈચ્છે છે.–આ પ્રયોગમાં અપત્ય અર્થને જ તો છે પણ તે વ્યંજન પછી આવેલ નથી, સ્વર પછી આવેલ છે તેથી ચ ને લોપ ન થયો.
૨૪ ૧૯૧ તદ્ધિત- નારિ | ૨ ક. ૧૨ .. નામના વ્યંજન પછી “અપત્ય' અર્થને સૂચક ૨ આવેલો હોય અને એવા વાળા નામ પછી તદ્ધિતના યકારાદિ અને સ્વરાદિ પ્રત્ય લાગ્યા હોય તે તે ૨ નો લેપ થાય છે. સ્વરાદિ પ્રયમાં આદિમાં માકારવાળા પ્રત્યે ન લેવા.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org