________________
લઘુવૃત્તિ-દ્વિતીય અધ્યાય- ચતુર્થ પાદ ૩૨૫ મત-જા-કાન્ત–રાતૈિયઃ કુતિ | ૨ | ૪.૨૬
સમાસમાં આવેલા જાતિવાચક પુપ શબ્દને સ્ત્રીલિંગમાં વાપરવો હેય ત્યારે શું લાગે છે. શરત એ કે, એ સમાસમાં પૂર્વપદમાં સત, ચણ, પ્રાત, શa, gવ અને વ્ર વગેરે સાથે લગ્ન એટલા શબદ ન હોવા જોઈએ.
g=q+રું=શપુષ્પી - એક પ્રકારની ઔષધિ. સપુH+=સંતપુul- એક પ્રકારની ઔષધિ काण्डपुष्प+आ-काण्डपुष्पाપ્રાન્તપુew+૩=પ્રાત, પાशतपुष्प+आशतपुष्पाएकपुष्प+आ-एकपुष्पाપ્રાપુ+=પ્રાપુHI
આ પ્રયોગોમાં સત્ વગેરે જે નિષેધેલા શબ્દો છે તે પૂર્વપદમાં આવેલા છે તેથી હું ન થયો.
- ૨ા ૪૧ પ૬ સમ-મંત્રા-sનિનૈતા-શા-પિveત છાત ૨ ૪ ૨૭ છે.
અમાસમાં આવેલા જાતિવાચક પૂરા શબ્દને સ્ત્રીલિંગમાં વાપરવો હોય ત્યારે શું લાગે છે. શરત એ કે, એ સમાસમાં પૂર્વપદમાં સમ, મરતા, બકિન, g, રાળ, અને વિરુ શબ્દો ન હોવા જોઈએ.
તારી૦+=ારી સ્ત્રી– એક પ્રકારની ઔષધિ. સમ્+B+ આ=કંટાभस्त्राफल+आ-मस्त्राफला અગન ૮+=મનનાएकफल+आ-एकफलाशणफल+आ-शणफलाfive+મા=વિરુજા
આ પ્રયોગોમાં “સ” વગેરે જે શબ્દો સૂત્રમાં નિષેધેલા છે તે પૂર્વપદમાં આવેલા છે. તેથી હું ન લાગે. એ ૨૪૫૭ .
મનનો પૂરા . ૨૩ ૪ ૫૮ | સમાસમાં આવેલા જાતિવાચી મૂઢ શબ્દને સ્ત્રીલિંગમાં વાપરવો હોય ત્યારે હું લાગે છે પણ મૂઢ શબ્દ પહેલાં નિષેધસૂચક મ ન હોવો જોઇએ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
