________________
૩૨૦]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
પુછાતા ૨ ક. ૪૨ સમાસમાં આવેલા રવાંગવાચો પુરઇ શબ્દને સ્ત્રીલિંગ કરવો હોય તો હું વિકલ્પે લાગે છે. અહીં પણ “g૬ ૩ (નિષેધવાચક) અને વિમાન શબ્દ પૂર્વપદમાં ન હોવા જોઈએ એમ સમજવું રીપુરઇ=રીપુરશી, ટીછ– લાંબી પૂંછડીવાળી.
| ૨૪ ૪૧ વર-મણિ-વિષ-રાજે ૨ ! જ કરે છે. સમાસમાં આવેલા જાજર, મળ, વિષ અને ઉર શબ્દો પછી રહેલા પુછ શબ્દને સ્ત્રીલિંગ કરવો હોય તો હું પ્રત્યય લાગે છે. ચાર+પુજી+ફૅ=ારપુરછી-વાંકા પુંછડાવાળી, કાબરચીતરા પૂછવાળી.
+પુરઇનિપુછી–જેના પૂંછમાં મણિ છે. વિષ-પુરઇ-=વિષપુછ–જેના પૂછમાં ઝેર છે.
શર+પુરજૈ=ારપુરી –જેના પૂછમાં શર (શર એટલે શરવાબાણ જેવા અણુદા-વાળ) છે તે.
1. ૨ ૪ ૪૨ પક્ષવોપના ૨. ૪. કરૂ છે ઉપમાનવાચી શબ્દ પછી પક્ષ અને પુષ્ટ શબ્દ સમાસમાં આવેલા હોય અને તેમને સ્ત્રીલિંગ બનાવવા હોય તે સ્ત્રીલિંગ સૂચક શું લાગે છે.
ટૂ+પક્ષ-રેન્કલૂઝવણી શરા –જેની રચના ઘુવડની પાંખ જેવી છે એવી શાળા.
કસ્તૂવાપુરઇન્ફરપુરછી સેના–જે સેનાનો આકાર ઘુવડના પૂંછડા જે છે.
| | ૨ ૪ ૪૩ તાત રાજ | ૨ | ૪૪૪ કરણ- સાધન-વાચક શબ્દ પછી સમાસમાં આવેલા અકારાંત શ્રત શબ્દને સ્ત્રીલિંગ કરવો હોય ત્યારે સ્ત્રીલિંગસૂચક શું લાગે છે.
૩રવીત+=રવ8ીતી–ઘોડા વડે ખરીદ કરેલી.
મનસાત+=+નની નીતી-મન વડે ખરીદ કરેલી- (અપસમાસ) સાજન શીતા–ઘોડા વડે ખરીદેલી–આ પ્રયોગમાં અરવ કરણ હોવા છતાં સારા અને સ્ત્રીત શબ્દોને સમાસ નથી તેથી શું લાગે નહીં.
છે ૨ ૪૪૪
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
