________________
લધુવૃત્તિ-પ્રથમ અધ્યાય -ચતુર્થ પાદ
[ ૧૩૩ પ્ર. એ. – સંતૃ + શું = –કરનારું. , , – વયમ્ + = પચડ–દૂધ અથવા પાણી
તૃ + કમ્ = રૂં–કરનારને ,, ,, – વય+ કમ્ = પચા-દૂધને અથવા પાણીને ૧૪ પSI
ગ: વા ૪૦ || જેને છેડે ગરશબ્દ આવેલો હોય એવા નપુંસકલિંગી નામને લાગેલા પ્રથમાના તથા દ્વિતીયાના એકવચનને લેપ વિકલ્પ કરવો. પ્ર. એ. – અતિગર + = પ્રતિકરણ + ૩પમ્ = અતિગરઃ અથવા મતિકરણનું ૦િ એ– અતિગર + શમ્ = અતિગર: અથવા પ્રતિબરમ્ (જુઓ ૨૪૧૨).
– ઘડપણને ટપી ગયેલું તથા ટપી ગયેલાને ૧૪૬૦
नामिनः लुग् वा ॥१।४।६१॥ જે નપુસકલિંગી નામને છેડે નામી સ્વરો (એટલે ૬, , ૩, ૪, ૪, ૨, ૪, છે, મો, ગો) આવેલા હોય તે નામને લાગેલા પ્રથમાના તથા દ્વિતીયાના એકવચનનું ઉચ્ચારણ વિકલ્પ કરવું.
પ્રથમ અને સંબોધનની વિભક્તિઓ એકસરખી જ છે તેથી પ્રથમ કહેવાથી તેમાં સંબોધન વિભક્તિ પણ સમજી લેવી સંબંધન–વારિ + ય = વારે અથવા રે વારિ–હે પાણિ!(જુઓ લાકા૧) પ્ર. એ. ] ચિત્રિ + ત = બ્રિતિષ્ણુ અથવા રિયત્રિ પુરસ્કૂ–જે કુળને ૦િ એ. ઈ ત્રણ સ્ત્રીઓ પ્રિય છે તે કુળ અથવા તે કુળને. (૧૪૬૧)
वाऽन्यतः पुमाष्टादौ स्वरे ॥१।४।६२॥ જે શબ્દ સ્વયં નપુસકલિંગી ન હોય પણ પિતાના વિશેષ્યને અનુસરીને નપુંસકલિંગી બનેલો હોય અને છેડે નામી સ્વરવાળા હોય તેને આદિમાં સ્વરવાળા ટાઢિ પ્રત્યય [એટલે મા (રા), g (), બહુ (હિ), અણ (સ્ ) તથા ૬ (f) પ્રત્યય તથા કોણ (ષષ્ઠી તથા સપ્તમીનું દિવચન)] લગાડવાના હોય તે વખતે તે શબ્દને વિકલ્પ પુલિંગી પણ સમજ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
