________________
૧૭૮
૫. સચેતન योऽध दीघं व रस्सं वा अणुं थूलं सुभासुभं । लोके अदिनं नादियति तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं || આ જગતમાં મોટી કે નાની, સૂક્ષ્મ કે સ્થૂલ તથા શુભ કે અશુભ એવી કોઈ પણ ચીજને જે આપ્યા વિના લેતો નથી અર્થાત્ જે ચોરી કરતો નથી તેને હું બ્રાહ્મણ કહું છું.
૬. કમળનું ફૂલ - વારિ વોવવપત્તે વ આરવ સાસો / यो न लिंपति कामेसु तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ।।
કમલના પાંદડા ઉપર જેમ પાણી અને આરની અણી ઉપર જેમ સરસવ ચોંટતો નથી તેમ જે કામોમાં ચોંટતો નથી તેને હું બ્રાહ્મણ કહું છું. ૭. જે અલોલુપ - અસંસનું દàત્તિ અનારેદ ઘૂમરું । अनोकसारि अप्पिच्छं तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ॥
ઘરવાળા ગૃહસ્થો અને ઘરબાર વિનાના ભિક્ષુઓ એમ બન્ને સાથે જે રાગના સંસર્ગ વિનાનો છે, ભિક્ષુઓના માર્ગને અનુસરનારો છે અને ઓછી ઇચ્છાવાળો છે તેને હું બ્રાહ્મણ કહું છું.
यस्स कायेन वाचा मनसा नत्थि दुक्कतं । संवुतं तीहि ठानेहि तमहं ब्रूमि ब्राह्मणं ॥
જે શરીર વડે દુષ્ટ કામો કરતો નથી, વાણી વડે દુષ્ટ વચન બોલતો નથી અને મન વડે દુષ્ટ સંકલ્પ કરતો નથી તથા એવી રીતે જે મન, વચન અને શરીર એમ ત્રણે સ્થાને સંવરવાળો છે તેને હું બ્રાહ્મણ કહું છું.
यस्स रागो च दोसो च मानो मक्खो च पातितो ।
મહાવીર વાણી
सासपोरिव आरग्गा तमहं वूमि ब्राह्मणं ॥
જેમ આરની અણી ઉપરથી સરસવ પડી જાય છે તેમ જેના રાગ દ્વેષ અભિમાન અને તિરસ્કારભાવ વગેરે દોષો પડી ગયા છે અર્થાત જેણે એ દોષોને પાડી નાખ્યા છે તેને હું બ્રાહ્મણ કહું છું.
૮. માથું મુંડાવ્યેથી - સરખાવો ધમ્મપદ ઓગણીસમો ધર્મસ્થ વર્ગ : न मुंडकेन समणो अब्बतो अलिकं भणं । इच्छालोभसमापन्नो समणो किं भविस्सति ? ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
