________________
૧૦૦
મહાવીર વાણી ઉપરથી ચાર માસા, આઠ માસા, સોળ માસા, એમ કરતાં કરતાં તે કોડ માસા સુધી પહોંચી ગયો; છતાં તે કશું નકકી ન કરી શકયો. છેવટે તેને એ રાજાનું આખું ય રાજ્ય માગી લેવાનો વિચાર પણ આવ્યો. વળી, આમ વિચારતાં વિચારતાં તેને એમ ચોખ્ખું સમજાઈ ગયું કે આ તૃષ્ણાનો તો અંત આવે તેમ લાગતું નથી, આખું રાજ્ય માંગું તો ય હજી વધારે માંગવાનું મન થઈ જાય છે અને આ મારું મન કોઈ રીતે ધરાતું નથી. એમ વિચારતાં તેને તૃષ્ણા તરફ જ તિરસ્કાર આવ્યો અને કશું જ માંગવું છોડી દઈને તેણે સીધો વનમાં જવાનો તથા અપરિગ્રહી શ્રમણદીક્ષા લેવાનો દઢ સંકલ્પ કર્યો. એથી તેણે રાજા પાસે જઈ પોતાની ન માંગવાની અને તેનાં કારણોને લગતી બધી વિચારધારા કહી સંભળાવી. એટલે આ ગાથામાં કહેવામાં આવ્યું છે કે કેવળ બે જ માસા સોનું માગવા આવ્યો હતો પણ પછી તો કરોડ માસા સોનું લેવાનો વિચાર થયો તો પણ મારું કામ સયું નહીં'. આ ગાથા ઉપરાંત આની ઉપરની સિળ Yિ ઈત્યાદિ ગાથા પણ કપિલ મુનિએ કહેલી છે.
૪. સરખાવો છે. ખ્રિ, ૫ઉ. ૧૦ "જો તમે તમારા ભાઈ સામે પણ ગુસ્સો કરો તો હું કહું છું કે તમે નરકના અધિકારી થવાના; જો તમે તમારા ભાઈને ગાળ દેશો, તો પણ તમે અધોગતિને જ પામશો” ઈત્યાદિ.
૫. ચાંદી અને સોનાના પર્વતો - નમિ નામનો ક્ષત્રિય રાજર્ષિ ૧૫૦મો અને ૧૫૧મો શ્લોક બોલે છે. નમિનો ટૂંકો વૃત્તાંત આમ છે : વિદેહ દેશમાં મિથિલા (દરભંગા પાસે) નગરી. ત્યાં નમિ નામનો રાજા. જેવી વાત જનક રાજા માટે આવે છે તેવી જ વાત આ રાજાની છે. તેને એક વાર દાહજ્જર થયો, તેની શાંતિ માટે ઠંડક કરવા સારુ તેની રાણી ચંદન ઘસવા બેઠેલી. તેણીએ હાથમાં અનેક કંકણ પહેરેલાં એટલે જ્યારે ચંદન ઘસવું શરૂ થયું ત્યારે તે કંકણોનો ભારે ખડખડાટ થવા લાગ્યો અને દાહવરથી પીડાતા રાજાના કાનને એ ખડખડાટ ભારે વસમો લાગ્યો એટલે તેણે રાણીને ખડખડાટ બંધ કરવા કહ્યું. ત્યારે રાણીએ એક એક હાથમાં ફક્ત એક એક કંકણ રાખી બીજાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org