________________
સાધુસામય્યદ્વાત્રિશિકા/બ્લોક-૨૫
૧૦૭ કારણ થઈ શકે ? અથવા કઈ રીતે ન થઈ શકે ? તે સ્પષ્ટ કરવા અર્થે ગ્રંથકારશ્રી કહે છે – શ્લોક :
सामग्र्यं स्यादनेनैव द्वयोस्तु स्वोपमर्दतः ।
अत्राङ्गत्वं कदाचित् स्याद्गुणवत्पारतन्त्र्यतः ।।२५।। અન્વયાર્થ:
કનૈવ-આનાથી જ જ્ઞાનાવિત વૈરાગ્યથી જ, સામર્થ્ય સમગ્રપણું થાયઃ સાધુને સર્વ દુઃખના ઉચ્છેદ સ્વરૂપ અસંગભાવની પ્રાપ્તિવિશેષરૂપ સમગ્રપણું થાય અર્થાત્ વીતરાગતાની પ્રાપ્તિ થાય. કયોસ્તુ-વળી બંનેનું-દુ:ખાવિત અને મોહાવિત બંને વૈરાગ્યનું, સ્વોપર્વત =સ્વતા ઉપમર્દનથી=સ્વના વિનાશ દ્વારા સત્ર-આમાં=જ્ઞાનાવિત વૈરાગ્યમાં, ગુણવત્પરિચિત =ગુણવાનના પરતંત્રપણાથી વધ–ક્યારેક વં ચા–અંગપણું થાય=ઉપકારકપણું થાય. Ji૨પા શ્લોકાર્ચ -
જ્ઞાનાન્વિત વૈરાગ્યથી જ સાધુને સર્વદુ:ખના ઉચ્છેદસ્વરૂપ અસંગભાવની પ્રાતિવિશેષરૂપ સમગ્રપણું થાય અર્થાત્ વીતરાગતાની પ્રાપ્તિ થાય. વળી દુઃખાન્વિત અને મોહાન્વિત બંને વૈરાગ્યનું સ્વના વિનાશ દ્વારા જ્ઞાનાન્વિત વૈરાગ્યમાં ગુણવાનના પરતંત્રપણાથી ક્યારેક અંગાણું થાયaઉપકારપણું થાય. ગરપા! ટીકા :
सामग्र्यमिति-अनेनैव-ज्ञानान्वितवैराग्येणैव, सामग्र्यं सर्वथा दुःखोच्छेदलक्षणं, स्यात्, ज्ञानसहितवैराग्यस्यापायशक्तिप्रतिबन्धकत्वात्, द्वयोस्तु-दुःखमोहान्वितवैराग्ययोः, स्वोपमर्दतः स्वविनाशद्वारा, अत्र-ज्ञानान्वितवैराग्ये, अङ्गत्वम्= उपकारकत्वं, कदाचिच्छु=भोदयदशायां स्यात्, गुणवतः पारतन्त्र्यं= आज्ञावशवृत्तित्वं ततः, ज्ञानवत्पारतन्त्र्यस्यापि फलतो ज्ञानत्वात् ।।२५।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
