________________
પ૯
દેશનાદ્વાત્રિશિકા/શ્લોક-૧૯ અન્વયાર્થ :
તા–તે કારણથી=ભાવતાશાનથી સર્વ ક્રિયાઓ કલ્યાણની પરંપરાનું કારણ બને છે અને ભાવનાજ્ઞાનથી રહિત સર્વ ક્રિયાઓ ધર્મનો વ્યાઘાત કરનારી થાય છે તે કારણથી, ત્રઅહીં=જગતમાં માવના માગૅશાસ્ત્રતત્ત્વ વિના=ભાવના વડે ભાવ્ય એવા શાસ્ત્રતત્ત્વ વિના વપરzબીજું કોઈ પરત્નોવિઘો પરલોકવિધિમાં વનવા—બળવાત માનં પ્રમાણ નદૃશ્ય દેખાતું નથી. ૧૯ શ્લોકાર્ચ -
તે કારણથી અહીં જગતમાં, ભાવના વડે ભાવ્ય એવા શાસ્ત્રતત્ત્વ વિના બીજું કોઈ પરલોકવિધિમાં બળવાન પ્રમાણ દેખાતું નથી. ll૧૯ll ટીકા :
तस्मादिति-परलोकविधौ-धर्मक्रियायां मान-प्रमाणं बलवद्=अन्यानुपजीवि T૨૬TI. ટીકાર્ચ - પરત્નોવિથ ... ચીનુપનીરવ પરલોકવિધિનો અર્થ સ્પષ્ટ કરે છે –
પરલોકવિધિમાં ધર્મક્રિયામાં, માન=પ્રમાણ, બલવાન અત્યઅનુપજીવી અન્ય નથી શાસ્ત્રતત્વ જ છે, એ પ્રકારનો શ્લોક સાથે ટીકાનો સંબંધ છે. ૧૯ ભાવાર્થ(i) ભાવનાજ્ઞાનથી શાસ્ત્રતત્ત્વની પ્રાપ્તિ ઃ (ii) ભાવનાજ્ઞાનથી પ્રાપ્ત એવું શાસ્ત્ર જ પરલોકની પ્રવૃત્તિમાં પ્રમાણભૂતઃ
પરલોક અર્થે કરાતી ધર્મક્રિયા કયા ફળને આપે છે, તે પ્રત્યક્ષથી દેખાતી વસ્તુ નથી, તેમ અનુમાનથી પણ નિર્ણય થાય તેમ નથી, પરંતુ શાસ્ત્રવચનથી જ તે ક્રિયાના ફળનો નિર્ણય થાય છે. તેથી ધર્મક્રિયાથી કયું ફળ પ્રાપ્ત થશે, તેમાં બળવાન પ્રમાણ શાસ્ત્રતત્ત્વ છે, અન્ય કોઈ બળવાન પ્રમાણ નથી; અને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
