Page Text
________________
સાવલા આજે તો ચિત્ત ઉપર પદાર્થો છવાઈ ગયા છે, હવે પદાર્થની વેલ્યુ જ ન રહી, પછી ચિત્તમાં રહેશે શું? મારું કહેવું જરા ઊંડું છે. પદાર્થોનો અભાવ હોય તો ય ભલે, પદાર્થો હોય તો ય ભલે અને પદાર્થો મળે તો ય ભલે પણ એ એનું કેન્દ્ર નથી. એટલે પદાર્થો નથી કે છે, મળ્યા નથી કે મેળવવાના છે આ પ્રશ્ન જ નથી. એટલે સમગ્ર જીવનનો ગૂંચવાડો શમી ગયો. જીવનમાં કોઈ સમસ્યા જનરહી, આ ચિત્ત માટે ભારે નિરાંતની અવસ્થા છે. આ સમજાય છે?
આ અવસ્થામાં કાં જડતા આવે ને કાં ધ્યાન થાય આજે તો જીવનમાં જે એકટીવ છે, સક્રિય છે તે પદાર્થના કારણે, એની વેલ્યુ તૂટી પછી એ શું કરે?
એટલે એ નિષ્ક્રિય થવાનો, જડ થવાનો, પણ અહીંથી યાત્રાનો પ્રારંભ થાય છે, ચેતનની શોધ. તો ધ્યાનની ધારા પ્રગટે એમ કહેવાનું છે. - “જડ થવાનો” એનો અર્થ એ અહીં જ અટકી ગયો. બાવા, સંન્યાસી, ગુફાવાસી, દિગંબર આ બધા એના નમૂના છે.
ખરેખરતોઅહીંથઈને આ બિંદુ ઉપર થઈનેયાત્રાનો પ્રારંભ થાયને અધ્યાત્મમાં પ્રવેશ થાય, એના બદલે આને અહીં શિખર માની લીધું. ખરેખર, આની સાધના જ બંધ થઈ ગઈ. એ વૈરાગ્યમાં, ત્યાગમાં, ને છેવટે અહંકારમાં અટવાઈ જાય છે.
“ત્યાગ વિરાગ ન ચિત્તમાં, થાય ન તેને જ્ઞાન
અટકે ત્યાગ વિરાગમાં તો ભૂલે નિજ ભાન” (શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી) એટલે જ ૧. વૃત્તિમાં ભળવું નહી. ૨. વૃત્તિને દબાવવી નહીં. ૩. વૃત્તિને અન્ય વૃત્તિમાં ટ્રાન્સફર કરવી નહીં. ૪. પણ વૃત્તિને જોવી જોવી, વૃત્તિને જોવી એ જ કઠિન છે.
વીતરાગનો માર્ગ જુદો છે. રાગીનો માર્ગ જુદો છે. રાગી શિષ્યને સમર્પણ કરવાનું કહે છે એટલા માટે કે એ સમર્પણ કરે તો એનું શોષણ કરી શકાય, અને એ ત્યારે બને કે જયારે એને એમ કહે કે તારાથી કાંઈ નહીં થાય, મારાથી જ થશે. માટે મારા શરણ વગર છૂટકારો નથી. એ રીતે શિષ્યને સત્ત્વહીન બનાવે છે અને પોતાનો અહંકાર પુષ્ટ કરે છે.
જયારે વીતરાગ પણ એમજ કહે છે કે સમર્પણ વગર સિદ્ધિ નથી, પણ એ
४६
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004654 |
| Book Title | Chaitanya Yatra Part 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhanuvijay |
| Publisher | Satshrut Abhyas Vartul |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 178 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Spiritual |
| File Size | 8 MB |