Page Text
________________
વાતો
તેટલા પ્રમાણમાં કષાયોનો અગ્નિ, કષાયોની જવાળા શાંત થાય અને તો જ ચિત્ત સ્થિર થઈ શકે.
ચિત્ત સ્થિર થવા માટે ચાર ઉપાયો છે, (૧) નિશ્ચલત્વ (૨) અસંમોહ (તત્ત્વ વિષયક ભ્રાંતિનો અભાવ) (૩) પૂર્વકર્મોની નિર્જરા (આંતરિક સત્ત્વની શુદ્ધિ) તથા (૪) સંગ, આશંસા તથા ભયનો ઉચ્છેદ.
(૧) જ્ઞાનભાવના (૨) દર્શન ભાવના (૩) ચારિત્ર ભાવના તથા (૪) વૈરાગ્ય ભાવના દ્વારા આ ગુણો સિદ્ધ થઈ શકે છે.
YO
૧૩-૭-૧૯૮૭ પત્રમાં જે ચિંતનની ધારા પ્રગટી તે વ્યકત કરી. તે શબ્દશઃ બિલકુલ યથાર્થ છે. એનો ભાવ તમને સ્પર્યો હોય, અને મર્મ પકડાયો હોય તો અંદર જરૂર કાંઈક કામ થયું છે, જરૂર કાંઈક ઘટના ઘટી છે. નહિ તો આવી યથાર્થ ચિંતનધારા ન પ્રગટે.
કેન્દ્રને પકડવા શું કરવું? કોણ પૂછે છે આ પ્રશ્ન? કયાંથી ઊઠે છે આ પ્રશ્ન? કોને થાય છે. આ પ્રશ્ન? જે પ્રશ્ન પૂછે છે, જયાંથી પ્રશ્ન ઊઠે છે, જેને પ્રશ્ન થાય છે તે જ કેન્દ્ર, તે જ કેન્દ્ર. આ કેન્દ્ર પાસે પહોંચવાનું નથી, એ કેન્દ્રજ તમે છો. એ સ્વીકારવાનું, સમજવાનું, અનુભવવાનું છે.
એનો સીધો એક જ ઉપાય. શ્વાસોચ્છવાસની પ્રક્રિયાને બિલકુલ શાંત કરો. શાંત.... શાંત.... શાંત.... તદ્દન શાંત.... શ્વાસ શાંત તો પ્રાણ શાંત, પ્રાણ શાંત તો મન શાંત. મન શાંત તો નહિ તરંગ, નહિ તર્ક, નહિ વિચાર, નહિ વૃત્તિ, નહિ વિકલ્પ, નહિ વિકાર. એ અવસ્થામાં એ જયોતિ પ્રકાશે છે. એ જયોતિનાં દર્શન થશે જ થશે, કેમ નહિ થાય?
આ પ્રકિયા જ્ઞાન વગર પણ થાય છે. જ્ઞાન વગરની પ્રક્રિયાથી શાંતિ મળે, પણ કેન્દ્ર નહીં જડે. માટે જ્ઞાન ને આધાર છે.
પદાર્થો માટે વૃત્તિ ઊઠે, ઊઠવાની જ. એની પાછળ, વૃત્તિઓ પાછળ અનંત ભૂતકાળ છે. અનંત ભૂતકાળ ભૂંસી નાખશો ત્યારે વૃત્તિ ખરશે ને? ચૈતન્યમાં ડૂબકી મારવાથી અનંત ભૂતકાળ ભૂસાઈ જશે.
જીવનના એક ભાગમાં સાધના એમ નહીં, જીવનની સમગ્ર ક્રિયાની આધારશિલા સાધના, એટલે સમગ્ર ક્રિયામાં આધ્યાત્મિકતાનો રંગ. એટલે આહાર,
૩૯
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004654 |
| Book Title | Chaitanya Yatra Part 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhanuvijay |
| Publisher | Satshrut Abhyas Vartul |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 178 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Spiritual |
| File Size | 8 MB |