Chaitanya Yatra Part 3

SR No.: 004654
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhanuvijay
Publisher: Satshrut Abhyas Vartul
Publication Year: 2009
Total Pages: 178
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Spiritual
File Size: 8 MB

Page 144

સાધકનું સમાધાન
-
-
“રાગ” મોહનું બાળક છે, મોહ જનક છે. જેથી પોતે વ્યક્તિઓ સાથે ને વસ્તુઓ સાથે બંધાય છે, એને મજબૂત કરનારી ચેતન દ્રવ્યમાં થતી સ્નેહાત્મક વિકારી પર્યાય તે “રાગ”.
સ્નેહ અને મૈત્રીમાં ઘણું અંતર છે. મૈત્રી અને પ્રેમમાં અંતર છે. સ્નેહ દોષ છે. વિકાર છે. મૈત્રી શુભ ભાવ છે. જ્યારે પ્રેમ ચૈતન્ય દ્રવ્યનો વિશિષ્ટ શુભ ભાવ છે. આ પ્રેમ વિકલ્પોથી, વિષયોથી, વાસનાઓથી, અપેક્ષાઓથી પર છે. વ્યક્તિ કે વસ્તુઓના તમામ બંધન તોડી અંદરમાં વહેતી જે અસ્મલિત ધારા તે પ્રેમ.
(૨૨)
આસક્તિમાંથી ઊભો થયેલો સંબંધ દીર્ઘજીવી હોઈ શકે પણ સદાજીવી હોતો નથી, પણ નિર્વિકારી પ્રેમમાંથી ઉત્પન્ન થયેલો સંબંધ સદાજીવ ને શાશ્વત હોય છે. જે સદાજીવી છે, શાશ્વત છે એને પોતાનામાં વહેતી પ્રેમની ધારાને ઝીલવા શાશ્વતને સદાજીવને જ શોધવો રહ્યો. નિર્વિકારી પ્રેમને કોણ ઝીલી શકશે? વિકારી? ના, ના, એના માટે તો અસહ્ય બોજો થઈ પડશે. ત્યારે શું વિશ્વના રંગમંચ પર એ પાત્ર નહિં જ હોય? છે અને છે, એ છે મોહમુક્ત વીતરાગ. એ સામર્થ એનામાં જ છે. અનંત જ્ઞાન સર્વજ્ઞતામાં જ એ જ સામર્થ છે. પોતામાં વહેતી પ્રેમની ધારાને પણ શુધ્ધ બનાવવી પડશે ને? વિકારની ધારા એમાં મળે છે એને રોકવી પડશે. નિર્વિકારી બનેલામાં વહેતી પ્રેમધારા વીતરાગ તરફ વહેતી થાય છે. સંબંધ તો એની સાથે છે પણ ક્ષણજીવી સાથે રમત માંડીને બેસેલો એને એ રમત છોડવી ગમતી નથી, પણ જ્યારે દિવ્યજ્ઞાન એનામાં પ્રગટે છે ત્યારે તલસાટ જાગે છે. એની વ્યથા અસહ્ય છે. પણ એ ભૂમિકા પર આરૂઢ બનતા જૂના સંબંધો તોડવા નથી પડતા પણ વાસ્તવિકતાના પાયા પર રચવા પડે છે. અને એ માટે ગંભીર, ધીર ને સહિષ્ણુ બનવું પડે છે. જીવન જીવવાની સાચી રીત હાથ આવતા સમસ્યાઓનો અંત આવે છે. સંતનો આ પ્રસાદ છે. નિચાણના ઢાળ તરફ વહેતા પાણીમાં તણાઈ જવું એ તો પ્રકૃતિ છે પણ ધસમસતા ઘોડાપૂરે સામે જવું એમાં જ જીવનની સંસ્કૃતિ છે. કાર્ય તો અતલ ઊંડાણમાં જઈને કરવાનું છે, ત્યાં ઘોંઘાટ નથી, ધમાલ નથી, સ્થૂલ સૃષ્ટિમાં રહેવા છતાં આંતરસૃષ્ટિ સાથે સંબંધ જાળવી રાખવાની કળા તે જ યોગ.
૧૩૩ www.jainelibrary.org