Page Text
________________
(૧૪૪)
ભાગવતનો સંદેશ તમે ધર્મના લક્ષણો ન કહી શકો. જે પ્રક્રિયાથી જેટલા અંશે મન સ્વચ્છ થાય, શુદ્ધ થાય તેટલા અંશે ધર્મ થયો એમ કહી શકાય. કપડું મેલવાળું હતું, સાબુથી મેલ ગયો. કપડું સ્વચ્છ બન્યું. ખૂબી જુઓ અહીં જવાની ઘટના મેલમાં થઈ છતાં પ્રકિયા કપડાં ઉપર થાય છે. આ જ રીતે જેટલા અંશે રાગ-દ્વેષ જાય તેટલા અંશે ધર્મ થયો ગણાય, તેટલા અંશે મન અને આત્મા સ્વચ્છ થાય છે. વિકારોને દૂર કરવાના છે
બહારથી આવીને વળગેલાને ઉપાધિક કહેવાય છે. અને જેને કશું અંદરથી વળગતું નથી તેને નિરુપાધિક કહેવાય છે. બહારથી જે ઉપાધિ વળગે છે તેને દૂર કરવી પડે. આત્મા નિરુપાધિક છે તેને વળગેલાં રાગ-દ્વેષ બહારથી આવેલાં છે તેને દૂર કરવાં પડે. મૂળ આત્મામાં કશું થતું નથી. જેમ આકાશમાં વાદળો છવાઈ જાય તો સૂર્ય ઢંકાઇ જાય છે, અંધારું થઇ જાય છે, છતાં વાદળાં પાછળ સૂર્ય તો છે જ, ત્યાં પ્રકાશતો છે જ. જો વાદળાં ખસે તો સૂર્ય અને પ્રકાશ દેખાય જ. ટાંકીમાં પાણી હોય પણ ચકલી બંધ હોય તો પાણી આવે નહિ. એવી જ રીતે આત્મા ઉપર રાગ-દ્વેષનું આવરણ છવાઇ ગયું છે. તેને દૂર કરો તો આત્મા જેવો છે તેવો દેખાય. જેમ સૂર્ય પ્રકાશ મેળવવા સૂર્યમાં કશું કરવાનું નથી માત્ર વાદળાં જ દૂર કરવાના છે, તેમ આત્મા ઉપર પણ કશું કરવાનું નથી માત્ર તેના ઉપર છવાયેલા વિકારોને દૂર કરવાના છે. વિકાર સહથતી કિયા ધર્મ નથી
કામ, ક્રોધ, લોભ, મોહ, મદ, મત્સર એ વિકારો છે. તેને કાઢવા એ ધર્મ છે. જેટલે અંશે આ વિકારો દૂર થાય તેટલે અંશે ધર્મથયો કહેવાય. માણસની પોતાની ભૂલથી એ વિકારો તેનામાં પ્રવેશ કરે છે. ક્રોધ કરવો તે વિકાર છે. ક્રોધી માણસ મંદિરમાં જાય તો ત્યાં પણ ક્રોધ કરે છે. ક્રોધર્યા પછી ભગવાનની મૂર્તિને પગે લાગી પ્રાર્થના પણ કરે છે. તેણે જે પ્રાર્થના કરી તે વાસ્તવિક ધર્મના કહેવાય. સહજ જીવાય તે ધર્મ
ઉપાધિ-વિકારો–સંપૂર્ણ દૂર થઈ જાય તેને નિરાવરણ થયું કહેવાય. એ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004651 |
| Book Title | Bhagavatno Sandesh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhanuvijay |
| Publisher | Sarvamangalam Ashram Sagodiya |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 224 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Spiritual |
| File Size | 11 MB |