________________
शतक ३४.-एकेन्द्रियशतक १.-उद्देशक २. भगवत्सुधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र. सिमोववनगा ते णं वेमायद्वितीया वेमायविसेसाहियं कम्मं पकरेंति ४ा से तेणटेणं गोयमा! जाव-वेमायविसेसाहियं कम्म पकरेंति । 'सेवं मंते ! सेवं भंते' 1 त्ति २ जाव-विहरति ।
___चोत्तीसइमे सए पढमे एगिदियसए पढमो उद्देसो समत्तो। अने जुदा जुदा समये उत्पन्न थयेला छे तेओ भिन्न भिन्न स्थितिवाळा छे अने जुदं जुएं विशेषाधिक कर्म करे छे. हे गौतम! ते कारणथी यावत्-भिन्न भिन्न विशेषाधिक कर्म करे छे 'हे भगवन् ! ते एमज छे, हे भगवन् ! ते एमज छे' एम कही यावत्-विहरे छे.
__चोत्रीशमा शतकमां प्रथम एकेन्द्रियशतकनो प्रथम उद्देशक समाप्त.
.. बीओ उद्देसो। १. [प्र०] कइविहा णं भंते ! अणंतरोववनगा एगिदिया पन्नत्ता ? [उ०] गोयमा ! पंचविहा अणंतरोववन्नगा एगिदिया पन्नत्ता, तंजहा-१ पुढविक्काइया-दुयाभेदो जहा एगिदियसएसु जाव-बायरवणस्सइकाइया य ।
२. प्र०] कहिं णं भंते ! अणंतरोववन्नगाणं वायरपुढविकाइयाणं ठाणा पन्नत्ता ? [उ०] गोयमा! सट्ठाणेणं अट्ठसु पुढवीसु, तंजहा-रयणप्पभाए जहा ठाणपदे, जाव-दीवेसु समुद्देसु । एत्थ णं अणंतरोववनगाणं बायरपदविकाइयाणं ठाणा पन्नता. उववाएंणं सवलोए, समुग्घाएणं सवलोए, सटाणेणं लोगस्स असंखेजइभागे। अणंतरोववन्नगसुहुमपुढविक्काइया एगविहा अविसेसमणाणत्ता सवलोए परियावन्ना पन्नत्ता समणाउसो! । एवं एएणं कमेणं सवे पगिदिया भाणियचा, सटाणाई सधेसि जहा ठाणपदे । तेसि पज्जत्तगाणं बायराण उववाय-समुग्धाय-सट्ठाणाणि जहा तेसि चेव अपजत्तगाणं बायराणं । सुहुमाणं सन्वेसि जहा पुढविकाइयाणं भणिया तहेव भाणियवा जाव-वणस्सइकाइय त्ति ।।
३. [प्र०] अणंतरोववन्नगाणं सुहुमपुढविक्काइयाणं भंते ! कइ कम्मप्पगडीओ पन्नत्ताओ ? [उ०] गोयमा ! अट्ठ कम्मप्पगडीओ पन्नत्ताओ-एवं जहा एगिदियसएसु अणंतरोववन्नगउद्देसए तहेव पन्नत्ताओ, तहेव बंधंति, तहेव वेदेति, जाव-अणंतरोववन्नगा बायरवणस्सइकाइया ।
४. [प्र०] अणंतरोषवनगगिदिया णं भंते ! को उववजंति ? [उ०] जहेव ओहिए उद्देसो भणिो तहेव।
५. [प्र०] अणंतरोववन्नगएगिदियाणं भंते ! कति समुग्घाया पन्नत्ता ? [उ०] गोयमा ! दोन्नि समुग्घाया पन्नत्ता, तंजहा-वेदणासमुग्धाए य कसायसमुग्घाए य ।
द्वितीय उद्देशक. १. [प्र०] हे भगवन् ! अनन्तरोपपन्न (तुरत उत्पन्न थयेला) एकेंद्रियो केटला प्रकारना कह्या छे ! [उ०] हे गौतम ! अनन्त- अनन्तरोपपन्न एकेरोपपन्न एकेंद्रियो पांच प्रकारना कह्या छे. ते आ प्रमाणे-पृथिवीकायिक वगेरे. तेना बे भेद जेम एकेंद्रिय शतकोमा कह्या छे " तेम यावत्-बादर वनस्पतिकायिक सुधी कहेवा.
२. प्र०] हे भगवन्! अनन्तरोपपन्न बादर पृथिवीकायिकोनां स्थानो क्या कह्यां छे? [उ०] हे गौतम! स्वस्थाननी अपेक्षाएं अनन्तरोपपन्न बावर आठे पृथिवीओमा, ते आ प्रमाणे-रत्नप्रभामां-इत्यादि जेम *स्थानपदमां कां छे तेम यावत्-द्वीपोमां अने समुद्रोमा अनन्तरोपपन्न।
स्थानो. पृथिवीकायिकोनां स्थानो कह्यां छे. उपपातनी अपेक्षाए सर्व लोकमां अने समुद्घातने आश्रयी सर्व लोकमां छे. स्वस्थानने अपेक्षी तेओ लोकना असंख्यातमा भागमा रहे छे. अनंतरोपपन्न सूक्ष्म पृथिवीकायिको बधा एक प्रकारना विशेषता या भिन्नता रहित छे. तथा हे आयुष्मन् श्रमण! तेओ सर्वलोकमां व्याप्त छे. ए रीते ए क्रमवडे बधा एकेंद्रियो संबंधे कहे. ते बधानां स्वस्थानो *स्थानपदमा कह्या प्रमाणे जाणवा. जेम पर्याप्त बादर एकेन्द्रियोना उपपात, समुद्घात अने स्वस्थानो कह्या छे तेम अपर्याप्त बादर एकेंद्रियोनां जाणवां. जेम सूक्ष्म पृथिवीकायिकोनां उपपात, समुद्घात अने स्वस्थानो कह्या छे तेम बधा सूक्ष्म एकेन्द्रियोना यावत्-वनस्पतिकायिक सुधी जाणवा. ३. [प्र०] हे भगवन् । अनन्तरोपपन्न सूक्ष्म पृथिवीकायिकोने केटली कर्मप्रकृतिओ कही छे ! [उ०] हे गौतम | तेओने आठ अनन्तरोपपन्न एके
न्द्रियने कर्मप्रकर्मप्रकृतिओ कही छे-इत्यादि जेम एकेंद्रिय शतकोमा अनन्तरोपपन्न उद्देशकने विषे कह्या प्रमाणे कर्मप्रकृतिओ कहेवी. यावत्-तेज "
कृतिओ. रीते बांधे छे, ते ज रीते वेदे छे, यावत्-अनन्तरोपपन्न बादर वनस्पतिकायिक सुधी समजवु.
४. प्र०] हे भगवन् ! अनन्तरोपपन्न एकेंद्रियो क्याथी आवी उत्पन्न थाय छे! [उ०] हे गौतम | जेम औधिक-सामान्य उपपात. उद्देशकमां कयुं छे तेम अहीं जाणवू. ५. [प्र०] हे भगवन् ! अनंतरोपपन्न एकेंद्रियोने केटला समुद्घातो कह्या छे ! [उ०] हे गौतम 1 तेओने बे समुद्धातो कह्या छे. अनन
न्द्रियने समुदातो. ते आ प्रमाणे-वेदनासमुद्घात अने कषायसमुद्घात.
२* प्रज्ञा० पद २०७१
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org