________________
शतक २४.-उद्देशक २००
भगवत्सुधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र.
२२. सो चेव उकोसकालदिइएसु उववन्नो, जहनेणं पलिओवमस्स असंखेजइभाग, उक्कोसेण वि पलिओवमस्स असंखेजाभागं, एवं जहा रयणप्पभाए उववजमाणस्स असन्निस्स नवमगमए तहेव निरवसेसं जाव-'कालादेसो'त्ति । नवरं परिमाणं जहा एयरसेव ततियगमे, सेसं तं चेव ९।
२३. प्रि०ा जा सन्निपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहितो उववजंति किं संखेजवासाउय०, असंखेजवासाउय [उ.] गोयमा! संखेज०, णो असंखेज।
२४. [प्र०] जइ संखेज. जाव-किं पजत्तसंखेज, अपजत्तसंखेज.? [उ.] दोसु वि ।
२५. [प्र०] संखेजवासाउयसन्निपंचिदियतिरिक्खजोणिए जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववजित्तए सेणं भंते ! केवति० १ [उ०] गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्त०, उक्कोसेणं तिपलिओवमट्ठितिपसु उववजेजा।
२६. [प्र०] ते णं भंते ! अवसेसं जहा एयस्स चेव सन्निस्स रयणप्पभाए उववजमाणस्स पढमगमए । नवरं ओगा. हणा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेजइभागं, उक्कोसेणं जोयणसहस्सं, सेसं तं चेव जाव-भवादेसोत्ति । कालादेसेणं जहनेणं दो अंतोमुहुत्ता, उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाई पुचकोडीपुहुत्तमभहियाई-एवतियं० १ ।
२७. सो चेव जहन्नकालट्ठितीएसु उववन्नो एस. चेव वत्तव्वया । नवरं कालादेसेणं जहन्नेणं दो अंतोमुहुत्ता, उक्कोसेणं चत्तारि पुषकोडीओ चउहि अंतोमुहुत्तेहिं अभहियाओ २।।
२८. सो चेव उक्कोसकालद्वितीएसु उववन्नो जहन्नेणं तिपलिओवमद्वितीएसु, उक्कोसेण वि तिपलिओवमट्रितीएसु उववजति-एस चेव वत्तवया । नवरं परिमाणं जहन्नेणं एको वा दो वा तिन्नि वा, उक्कोसेणं संखेजा उववजंति । ओगाहणा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेजइभाग, उक्कोसेणं जोयणसहस्सं, सेसं तं चेव जाव-'अणुबंधो'त्ति । भवादेसेणं दो भवग्गहणाई । कालादेसेणं जहन्नेणं तिन्नि पलिओवमाई अंतोमुहुत्तमभहियाई, उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाई पुषकोडीए अब्भहियाई ३ ।
२२. जो ते उत्कृष्टकाळनी स्थितिवाळा संज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यंचमां उत्पन्न थाय तो ते जघन्य अने उत्कृष्ट पल्योपमना असंख्या- उ० असंघी पं० तिर्य
चनी उ० संशी पं०तमा भागनी स्थितिवाळा संज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यंचमां, उत्पन्न थाय-इत्यादि जेम रत्नप्रभामा उत्पन्न थनार असंज्ञी पंचेन्द्रियनी वक्तव्यता कही छे तेम यावत्-काळादेश सुधी बधी वक्तव्यता कहेवी. परन्तु आना त्रीजा गममां कह्या प्रमाणे परिमाण कहे. बाकी बधु पूर्वे कह्या प्रमाणे जाणवु (९).
२३. [प्र०] जो ते (संज्ञी पंचेन्द्रिय तिथंच ) संज्ञी पंचेन्द्रिय तियंचयोनिकोथी आवी उत्पन्न थाय तो शुं संख्याता वर्षना आयु- १ संशी पं० तिर्यंचनी षवाळा के असंख्याता वर्षना आयुषवाळामांथी आवी उत्पन्न थाय ? [उ०] हे गौतम ! तेओ संख्याता वर्षना आयुषवाळा तिर्यचोमाथी
उत्पत्ति. आवी उत्पन्न थाय, पण असंख्याता वर्षना आयुषवाळा तिर्यंचोमांथी आवी न उत्पन्न थाय.
२४. [प्र०] जो तेओ संख्याता वर्षना आयुषवाळा संज्ञी पंचेन्द्रिय तियेचमांथी आवी उत्पन्न थाय तो शुं पर्याप्त संख्याता वर्षना आयुषवाळा के अपर्याप्त संख्याता वर्षना आयुषवाळा संज्ञी पं० तिर्यंचमांथी आवी उत्पन्न थाय ? उ०] तेओ बन्नेमांथी आवी उत्पन्न थाय.
२५. [प्र०] हे भगवन् ! संख्याता वर्षना आयुषवाळो संज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिक, जे संज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिकोमा उत्पन्न थवाने योग्य छे ते केटला काळनी स्थितिवाळा संज्ञी पं० तिर्यंच मां उत्पन्न थाय ? [उ०] हे गौतम ! जघन्य अन्तर्मुहर्त अने उत्कृष्ट त्रण पल्योपमनी स्थितिवाळा संज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यंचमां उत्पन्न थाय.
२६. [प्र०] हे भगवन् ! ते संज्ञी पंचेन्द्रिय तियचो एक समये केटला उत्पन्न थाय-इत्यादि रत्नप्रभामां उत्पन्न थनार आ संज्ञी परिमाणादि. पंचेन्द्रिय तिर्यंचना प्रथम गमकनी पेठे बधुं जाणवू. परन्तु शरीरप्रमाण जघन्य अंगुलनो असंख्यातमो भाग अने उत्कृष्ट एक हजार योजन होय छे. बाकी बधुं ते ज प्रमाणे यावत्-भवादेश सुधी जाणवु. काळादेशथी जघन्य बे अन्तर्मुहूर्त अने उत्कृष्ट पूर्वकोटी पृथक्त्व अधिक त्रण पल्योपम-एटलो काळ यावतू-गमनागमन करे (१). २७. जो ते ज जीव जघन्यकाळनी स्थितिवाळा संज्ञी पंचेन्द्रिय तियंचमां उत्पन्न थाय तो तेने एज पूर्वोक्त वक्तव्यता कहेवी. २संशी पं० तिर्यचनी
जघन्य संशी पं० परन्तु काळादेशथी जघन्य बे अन्तर्मुहूर्त अने उत्कृष्ट चार अन्तर्मुहर्त अधिक चार पूर्वकोटी-एटलो काळ यावत्-गमनागमन करे. (२) तिबचमा उत्पत्ति
२८. जो ते ज उत्कृष्ट काळनी स्थितिवाळा संज्ञी पं० तिर्यंचा उत्पन्न थाय तो जघन्य अने उत्कृष्ट त्रण पल्योपमनी स्थितिवाळा संधी पं. तिथंचनी संज्ञी पं० तिर्यंचमां उत्पन्न थाय-इत्यादि पूर्वोक्त वक्तव्यता कहेवी. पण परिमाण-जघन्य एक, बे के त्रण अने उत्कृष्ट "संख्याता जीवो. उत्कृष्ठ संशी ५०
तिचा उत्पत्तिउत्पन्न थाय. तेनुं शरीर जघन्य अंगुलनो असंख्यातमो भाग अने उत्कृष्ट एक हजार योजन होय छे. बाकी बधुं पूर्व कह्या प्रमाणे यावत्अनुबंध सुधी जाणवू. भवादेशथी बे भव अने काळादेशथी जघन्य अन्तर्मुहर्त अधिक त्रण पल्योपम तथा उत्कृष्ट पूर्वकोटी अधिक त्रण पल्योपम-एटलो काळ यावत्-गमनागमन करे (३).
२८ * उत्कृष्ट स्थितिवाळा संज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यची असंख्यात वर्षना आयुषवाळा ज होय छे, अने ते संख्याता होवाथी उस्कृष्टपणे पण संख्याता ज उपजे छे.
www.jainelibrary.org Jain Education International
For Private & Personal Use Only