________________
शतक २४.-उद्देशक २. भगवत्सुधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र.
१५७ .प्र.1 जा सन्निपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहितो उववजति कि संखेजवासाउयसन्नि-जाव उववजंति. असंखेजवासाउय० जाव-उववजंति ? [उ०] गोयमा ! संखेजवासाउय० जाव-उववजंति, असंखेजवासाउय० जावन उववजंति ।
५. प्र०] असंखेजवासाउयसन्निपंचिदियतिरिक्खजोणिए णं भंते! जे भविए असुरकुमारेसु उववजित्तए से गं भंते ! केवइकालद्वितीएसु उववजेजा ? [उ०] गोयमा ! जहन्नेणं दसवाससहस्सद्वितीएसु, उक्कोसेणं तिपलिओवमद्वितीपसु उववजेजा।
६. प्र०] ते णं भंते ! जीवा एगसमएणं-पुच्छा। [उ०] गोयमा! जहन्नेणं एको वा दो वा तिनि वा उक्कोसेणं संखेजा उववजंति । वयरोसभनारायसंघयणी । ओगाहणा जहन्नेणं धणुपहत्तं, उक्कोसेणं छ गाउयाई । समचउरससंठागसंठिया पन्नत्ता । चत्तारि लेस्साओ आदिल्लाओ । णो सम्मदिट्ठी, मिच्छादिट्ठी, णो सम्मामिच्छादिट्ठी । णो णाणी, अन्नाणी, नियम दुअन्नाणी-मतिअन्नाणी सुयअन्नाणी य । जोगो तिविहो वि । उवओगो दुविहो वि । चत्तारि सन्नाओ। चत्तारि कसाया । पंच इंदिया । तिन्नि समुग्धाया आदिल्लगा। समोहया वि मरंति, असमोहया वि मरंति । वेदणा दुविहा विसायावेयगा असायावेयगा । वेदो दुविहो वि-इत्थिवेयगा वि पुरिसवेयगा वि, णो नपुंसगवेदगा। ठिती जहन्नेणं साइरेगा पुषकोडी, उक्कोसेणं तिनि पलिओवमाई । अज्झवसाणा पसत्था वि अप्पसत्था वि । अणुबंधो जहेव ठिती । कायसंवेहो भवादेसेणं दो भवग्गहणाई, कालादेसेणं जहन्नेणं सातिरेगा पुषकोडी दसहिं वाससहस्सेहिं अब्भहिया, उक्कोसणं छप्पलिओवमाईएवतियं जाव-करेजा १।
७. सो चेव जहन्नकालद्वितीएसु उववन्नो-एस चेव वत्तवया । नवरं असुरकुमारद्विती (ति) संवेहं च जाणेजा २।
८. सो चेव उक्कोसकालद्वितीएसु उववन्नो जहन्नेणं तिपलिओवमट्टितीएसु, उक्कोसेण वि तिपलिओवमट्टितीएसु उववजेजा-एस चेव वत्तधया । नवरं ठिती से जहन्नेणं तिन्नि पलिओवमाई, उक्कोसेण वि तिन्नि पलिओवमाई । एवं अणुबंधो वि। कालादेसेणं जहन्नेणं छप्पलिओवमाइं, उक्कोसेण वि छप्पलिओवमाई-एवतियं० सेसं तं चेव३ ।
ओवमद्वितीपसु उप
४. [प्र०] जो संज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिकोथी आवी उत्पन्न थाय तो शु संख्यात वर्षना आयुषवाळा संज्ञी पंचेन्द्रिय तियंचयो- संधी पं. तिचनी निकोथी आवी उत्पन्न थाय के असंख्यात वर्षना आयुषवाळा संज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिकोथी आवी उत्पन्न थाय ! [उ०] हे गौतम!
उत्पत्ति संख्यातवर्षना आयुषवाळा अने असंख्यात वर्षना आयुषवाळा बन्ने प्रकारना तियंचयोनिकोथी आवी उत्पन्न थाय.
५. [प्र०] हे भगवन् ! असंख्या तवर्षना आयुषवाळा संज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यंचयोनिक, जे असुरकुमारोमा उत्पन्न थवाने योग्य छे ते असं० संशी पं. केटला काळनी स्थितिवाळा असुरकुमारोमा उत्पन्न थाय ? [उ०] हे गौतम ! जघन्य दस हजारवर्पनी स्थितिवाळा अने उत्कृष्ट त्रण पल्यो ।
तिवचनी अमुरकुमा
रमा उत्पत्ति. पमनी स्थितिवाळा असुरकुमारोमा उत्पन्न थाय.
६. प्र०] हे भगवन् ! ते (असंख्यात० संज्ञी पंचेन्द्रिय तिर्यचो) एक समये केटला उत्पन्न थाय-ए प्रश्न. [उ०] हे गौतम ! जघ- . परिमाण. न्यथी एक, बे के त्रण अने उत्कृष्ट संख्याता उत्पन्न थाय. तेओ ( असं० पंचेन्द्रिय तिर्यचो) वज्रऋषभनाराचसंघयणवाळा होय छे. तेओना शरीरनी उंचाई जघन्य धनुषपृथक्त्व अने उत्कृष्ट छ गाउनी होय छे. तेओ समचतुरस्र संस्थानवाळा होय छे, सम्यग्दृष्टि के मिश्रदृष्टि होता नथी, पण मिथ्यादृष्टि होय छे. ज्ञानी नथी पण अज्ञानी छे अने तेने अवश्य मतिअज्ञान अने श्रुत अज्ञान ए बे अज्ञान होय छे. योग त्रणे होय छे. उपयोग साकार अने अनाकार बन्ने प्रकारनो होय छे. चार संज्ञाओ, चार कषायो अने पांच इन्द्रियो होय छे. समुद्घात प्रथमना त्रणे होय छे. समुद्घात करीने पण मरे छे अने कर्या विना पण मरे छे. वेदना सुखरूप अने दुःखरूप-एम बन्ने प्रकारनी होय छे. पुरुषवेद अने स्त्रीवेद-एम बे वेद होय छे, पण नपुंसक वेद होतो नथी. स्थिति जघन्यथी कांइक अधिक पूर्वकोटी अने उत्कृष्ट त्रण पल्योपमनी होय छे. अध्यवसायो प्रशस्त अने अप्रशस्त बन्ने प्रकारना होय छे. स्थितिनी पेठे अनुबंध पण जाणवो. कायसंवेध-भवनी अपेक्षाए बे भव अने काळनी अपेक्षाए जघन्यथी कंइक अधिक पूर्वकोटी सहित दस हजार वर्ष तथा उत्कृष्ट छ पल्योपमएटलो काळ यावत्- गमनागमन करे (१). ७. जो ते ( असंख्यात वर्षना आयुषवाळो संज्ञी पंचेन्द्रिय तिथंच ) जघन्यकाळनी स्थितिवाळा असुरकुमारमा उत्पन्न थाय तो तेने
तिर्येचनी जप एज पूर्वोक्त वक्तव्यता कहेवी. पण अहिं असुरकुमारनी स्थिति अने संवेध विचारीने कहेवो (२).
अमरकुमारमा ८. जो ते उत्कृष्टकाळनी स्थितिवाळा असुरकुमारमा उत्पन्न थाय तो ते जघन्य अने उत्कृष्ट त्रण पल्योपमनी स्थितिवाळा असुरकु- ३
उत्पत्ति मारोमा उत्पन्न थाय-इत्यादि पूर्वोक्त वक्तव्यता कहेवी. पण विशेष ए छे के तेनी स्थिति जघन्य अने उत्कृष्ट त्रण पल्योपमनी होय तिषचनी उत्कृष्ट
अमरकुमारमा । छे. ए प्रमाणे अनुबंध पण जाणवो. काळनी अपेक्षाए जघन्य अने उत्कृष्ट छ पल्योपम-एटलो काळ यावत्-गमनागमन करे, बाकी बधुं . पूर्वे कह्या प्रमाणे जाणवू (३).
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org