________________
वर्णनिर्वृत्ति.
श्रीरायचन्द्र-जिनागमसंग्रहे
शतक १९.-उद्देशक ८. १३. [प्र०] कइविहा णं भंते ! वननिष्पत्ती पन्नत्ता ? [उ०] गोयमा ! पंचविहा वन्ननिष्पत्ती पन्नत्ता, तं जहा--कालवन्ननिवत्ती, जाव-सुकिल्लवन्ननिष्पत्ती, पवं निरवसेसं जाव-वेमाणियाणं । एवं गंधनिष्पत्ती दुविहा जाप-बेमाणियाणं । रसनिधत्ती पंचविहा जाव-चेमाणियाणं । फासनिवत्ती अट्टविहा जाव-वेमाणियाणं ।
१४. [प्र०] कतिविहा णं भंते ! संठाणनिवत्ती पन्नत्ता? [उ.] गोयमा! छविहा संठाणनिष्पत्ती पन्नत्ता, तंजहा-समचउरंससंठाणनिवत्ती, जाव-हुंडसंठाणनिवत्ती।
१५. [प्र०] नेरइयाणं पुच्छा । [उ०] गोयमा! एगा हुंडसंठाणनिष्पत्ती पन्नत्ता ।
१६. प्र०] असुरकुमाराणं पुच्छा। [उ०] गोयमा! एगा समचउरंससंठाणनिश्वत्ती पन्नत्ता, एवं जाव-थणियकुमाराणं ।
१७. [प्र०] पुढविकाइयाणं पुच्छा। [उ०] गोयमा ! एगा मसूरचंदसंठाणनिष्पत्ती पन्नत्ता, एवं जस्स जं संठाणं जाव-वेमाणियाणं ।
१८. [प्र०] कइविहा णं भंते ! सन्नानिवत्ती पन्नत्ता? [उ०] गोयमा! चउधिहा सन्ना निष्पत्ती पन्नत्ता, तं जहा-आहारसवानिवत्ती, जाव-परिग्गहसन्नानिष्पत्ती, एवं जाव-बेमाणियाणं ।
१९. [प्र०] कइविहा णं भंते ! लेस्सानिवत्ती पन्नत्ता? [उ.] गोयमा! छविहा लेस्सानिष्पत्ती पन्नत्ता, तं जहाकण्हलेस्सानिवत्ती, जाव-सुक्कलेस्सानिवत्ती, एवं जाव-वेमाणियाणं जस्स जइ लेस्साओ।
२०. [प्र०] कइविहा णं भंते ! दिट्ठीनिवत्ती पन्नत्ता? [उ०] गोयमा ! तिविहा दिट्ठीनिष्पत्ती पन्नत्ता, तंजहा-सम्मादिलिनिष्पत्ती, मिच्छादिटिनिष्पत्ती, सम्मामिच्छदिट्ठीनिवत्ती । एवं जाव-वेमाणियाणं जस्स जइविहा दिट्ठी।
२१. [प्र०] कतिविहा णं भंते ! णाणनिवत्ती पन्नत्ता ? [उ०] गोयमा ! पंचविहा णाणनिष्पत्ती पन्नत्ता, तं जहा-आभिणियोहियणाणनिष्पत्ती, जाव-केवलनाणनिष्चत्ती । एवं एगिदियवजं जाव-वेमाणियाणं जस्स जइ णाणा ।
२२. [प्र०] कतिविहा णं भंते ! अनाणनिष्पत्ती पन्नत्ता? [उ०] गोयमा! तिविहा अनाणनिवत्ती पन्नत्ता, तं जहा-मइअन्नाणनिवत्ती, सुयअन्नाणनिष्पत्ती, विभंगनाणनिष्पत्ती । एवं जस्स जइ अन्नाणा जाव-वेमाणियाणं ।
१३. [प्र०] हे भगवन् ! वर्णनिवृत्ति केटला प्रकारनी कही छे ? [उ०] हे गौतम । पूर्णनिर्वृत्ति पांच प्रकारनी कही छे, ते आ प्रमाणे-काळावर्णनी निवृत्ति, यावत्-श्वेतवर्णनी निर्वृत्ति. ए प्रमाणे सघळं यावत्-वैमानिको सुधी जाणवू. एम बे प्रकारनी गंधनिर्वृत्ति, पांच प्रकारनी रसनिर्वृत्ति अने आठ प्रकारनी स्पर्शनिवृत्ति यावत्-वैमानिक सुधी कहेवी.
१४. [प्र०] हे भगवन् ! संस्थाननिर्वृत्ति केटला प्रकारे कही छे ? [उ०] हे गौतम ! संस्थाननिर्वृत्ति छ प्रकारनी कही छे, ते आ प्रमाणे-समचतुरस्रसंस्थाननिर्वृत्ति, यावत्-हुंडसंस्थाननिर्वृत्ति.
१५. प्र०] हे भगवन् ! नैरयिकोने केटली संस्थाननिवृत्ति छ ? [उ०] हे गौतम ! तेओने एक हुंडसंस्थाननिवृत्ति कही छे.
१६..[३०] हे भगवन् ! असुरकुमारो संबंधे प्रश्न. [उ०] हे गौतम ! तेओने एक समचतुरस्रसंस्थाननिर्वृत्ति छे. ए प्रमाणे यावत्स्तनितकुमारो सुधी जाणवू.
१७. [प्र०] हे भगवन् ! पृथिवीकायिकोने आश्रयी प्रश्न. उ०) हे गौतम! तेओने एक मसूर अने चंद्राकारसंस्थान निर्वृत्ति छे. एम जेने जे संस्थान होय तेने ते यावत्-वैमानिको सुधी जाणवू.
१८. [प्र०] हे भगवन् ! संज्ञानिवृत्ति केटला प्रकारे कही छे ? [उ०] दे गौतम ! संज्ञानिवृत्ति चार प्रकारे कही छे, ते आ प्रमाणे१ आहारसंज्ञानिवृत्ति, यावत्-४ परिग्रहसंज्ञानिवृत्ति. ए रीते यावत्-वैमानिको सुधी जाणवू.
१९. [प्र०] हे भगवन् ! लेश्यानिवृत्ति केटला प्रकारे कही छे ? [उ०] हे गौतम ! लेश्यानिवृत्ति छ प्रकारे कही छे, ते आ प्रमाणे१ कृष्णलेश्यानिवृत्ति, यावत्-६ शुक्ललेश्यानिवृत्ति. ए प्रमाणे यावत्-वैमानिको सुधी जेने जे लेश्या होय ते तेने लेश्यानिवृत्ति कहेवी.
२०. [प्र०] हे भगवन् ! दृष्टिनिर्वृत्ति केटला प्रकारे कही छे ! [उ०] हे गौतम ! दृष्टिनिर्वृत्ति त्रण प्रकारनी कही छे, ते आ प्रमाणे१ सम्यग्दृष्टिनिवृत्ति, २ मिथ्यादृष्टिनिर्वृत्ति अने ३ सम्यग्मिध्यादृष्टिनिर्वृत्ति. ए प्रमाणे यावत्-वैमानिको सुधी जेने जे दृष्टि होय तेने ते दृष्टिनिर्वृत्ति कहेवी.
२१. [अ०] हे भगवन् ! ज्ञाननिर्वृत्ति केटला प्रकारे कही छे ? [उ०] हे गौतम ! ज्ञाननिर्वृत्ति पांच प्रकारनी कही छे, ते आ प्रमाणे-१ आमिनिबोधिकज्ञाननिर्वृत्ति, यावत्-५ केवलज्ञाननिर्वृत्ति. ए प्रमाणे एकेन्द्रिय सिवाय यावत्-वैमानिको सुधी जेने जेटलां ज्ञान होय तेने तेटली निर्वृत्ति कहेवी.
२२. [प्र०] हे भगवन् ! अज्ञाननिर्वृत्ति केटला प्रकारनी कही छे! [उ०] हे गौतम ! अज्ञाननिर्वृत्ति त्रण प्रकारे कही छे, ते आ प्रमाणे-१ मतिअज्ञाननिर्वृत्ति, २ श्रुतअज्ञाननिर्वृत्ति अने ३ विभंगज्ञाननिर्वृत्ति. ए प्रमाणे यावत्-वैमानिको सुधी जेने जेटलां अज्ञानो होप तेने तेटली अज्ञाननिर्वृत्ति कहेवी.
संस्थाननिर्वृत्ति
संशानिवृत्ति.
लेश्यानिर्वृत्ति.
दृष्टिनिर्वृत्ति.
शाननि ईत्ति.
अज्ञाननिवृत्ति.
Jain Education International
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org.