________________
शतक १८.-उद्देशक ६
भगवत्सुधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र. २. [प्र०] भमरे णं भते ! कतिवन्ने०-पुच्छा। [उ०] गोयमा ! एत्य णं दो नया भवंति, तं जहा-निच्छश्यनए य यावहारियनए य । वावहारियनयस्स कालए भमरे, नेच्छइयनयस्स पंचवन्ने, जाव-अट्टफासे पन्नत्ते।
३.प्र०] सुयपिच्छे णं भंते! कतिवन्ने०१ [उ०] एवं चेव, नवरं वावहारियनयस्स नीलए सुयपिच्छे, नेच्छायनयस्स पंचवण्णे, सेसं तं चेव । एवं एएणं अभिलावणं लोहिया मंजिट्ठिया, पीतिया हालिहा, सुकिल्लए संख्ने, सुन्भिगंधे कोटे, दुन्भिगंधे मयगसरीरे, तित्ते निवे, कडुया सुंठी, कसाए कविटे, अंबा अंविलिया, महुरे खंडे, फक्खडे वारे, मउए नवणीए, गरुप अप, लहुए उलुयपत्ते, सीए हिमे, उसिणे अगणिकाए, णिद्धे तेले।
४. [प्र०] छारिया णं भंते !-पुच्छा । [उ०] गोयमा ! एत्थ दो नया भयंति, तं जद्दा-निच्छइयनए य ववहारियनए य, ववहारियनयस्स लुक्खा छारिया, नेच्छइयनयस्स पंचवन्ना, जाव-अट्ठफासा पन्नत्ता ।
५. [प्र०] परमाणुपोग्गले णं भंते ! कतिवन्ने, जाव-कतिफासे पन्नते ? [उ०] गोयमा ! एगवने, एगगंधे, एगरसे, दुफासे पन्नत्ते।
६. [प्र०] दुपएसिए णं मंते ! खंधे कतिवन्ने-पुच्छा । [उ०] गोयमा! सिय एगवन्ने, सिय दुवघ्ने, सिय एगगंधे, सिय दुगंधे, सिय एगरसे, सिय दुरसे, सिय दुफासे, सिय तिफासे, सिय चउफासे पन्नत्ते । एवं तिपएसिप वि, नवरं सिय एगवन्ने, सिय दुवन्ने, सिय तिवन्ने । एवं रसेसु वि, सेसं जहा दुपएसियस्स । एवं चउपएसिए वि, नवरं सिय एगबन्ने, जाव-सिय चउवन्ने । एवं रसेसु वि, सेसं तं चेव । एवं पंचपएसिए वि, नवरं सिय एगवन्ने, जाव-सिय पंचवन्ने, एवं रसेसु वि, गंधफासा तहेव । जहा पंचपएसिओ एवं जाव-असंखेजपएसिओ।
७. [प्र०] सुहुमपरिणए णं भंते ! अणंतपएसिए खंधे कतिवन्ने ? [उ०] जहा पंचपएसिए तहेव निरवसेसं ।
२. [प्र०] हे भगवन् ! भ्रमर केटला वर्णवाळो छे-इत्यादि प्रश्न. [उ०] हे गौतम ! अहिं व्यावहारिक अने नैश्चयिक ए बे नयो अमरना वर्णादि. छे, व्यावहारिकनयनी दृष्टिथी भ्रमर काळो छे, अने नैश्चयिकनयनी दृष्टिधी भ्रमर पांच वर्ण, बे गंध, पांच रस अने आठ स्पर्शवाळो छे.
३. [प्र०] हे भगवन् ! पोपटनी पांख केटला वर्णवाळी छे-इत्यादि प्रश्न अने उत्तर पूर्व प्रमाणे जाणवो. परन्तु व्यावहारिक पोपटनी पसिना नयनी अपेक्षाए पोपंटनी पांख लीली छे अने नैश्चयिक नयनी अपेक्षाए पांच वर्णवाळी-इत्यादि पूर्वे कह्या प्रमाणे जाणवी. एम ए पाठ
वर्णादि. घडे राती मजीठ, पिळी हळदर, धोळो शंख, सुगंधी कुष्ठ–पटवास, दुर्गधी मडहूँ, तिक्त-कडवो लीमडो, कटुक तीखी सुंठ, तुरुं कोठं, खाटी आमली, मधुर-गळी खांड, कर्कश वज्र, मृदु-मुंवाळु माखण, भारे लोढुं, हळवं उलुकपत्र-बोरडी- पादहूं, ठंडो हिम, उष्ण अग्निकाय, अने स्निग्ध तेल विषे पण जाणq.
४. [प्र०] हे भगवन्! राख केटला वर्णवाळी होय-इत्यादि प्रश्न. [उ०] हे गौतम ! अहिं नैश्चयिक अने व्यावहारिक ए बे नयो छे, तेमां व्यावहारिक नयनी अपेक्षाए राख लुखी-रुक्षस्पर्शवाळी छे, अने निश्चयनयनी अपेक्षाए राख पांच वर्णवाळी, यावत्-आठ स्पर्शवाळी छे.
५. [प्र०] हे भगवन् ! परमाणुपुद्गल केटला वर्णवाळो, यावत्-केटला स्पर्शवाळो होय छे ? [उ०] हे गौतम ! एकवर्णवाळो, परमाणुना वर्णादि. एफगंधवाळो, एकरसवाळो अने बे स्पर्शवाळो होय छे.
६. [प्र०] हे भगवन् ! द्विप्रदेशिक स्कंध केटला वर्णवाळो-इत्यादि प्रश्न. [उ०] हे गौतम ! कदाच एक वर्णवाळो, कदाच बे दिप्रदेशिक स्कन्ध. वर्णवाळो, कदाच एक गंधवाळो कदाच वे गंधवाळो, कदाच एक रसवाळो कदाच बे रसवाळो, अने कदाच बे स्पर्शवाळो, कदाच त्रण स्पर्शवाळो, अने कदाच चार स्पर्शवाळो पण होय छे. ए प्रमाणे त्रिप्रदेशिक स्कंध पण जाणवो, विशेष ए के ते कदाच एक वर्णवाळो, त्रिप्रदेशिकादि कदाच बे वर्णवाळो अने कदाच त्रण वर्णवाळो होय, एम रससंबंधे पण ए प्रमाणे यावत्-त्रण रसवाळो होय. बाकी बधुं द्विप्रदेशिक
स्कन्धो. स्कंधनी पेठे जाणवू. एम चतुष्प्रदेशिक स्कंध विषे पण जाणवू. विशेष ए के, ते कदाच एक वर्णवाळो, यावत्-कदाच चार वर्णवाळो पण होय. रंस संबंधे पण एम ज जाणवु. अने बाकी बधुं पूर्वोक्त रीते समजवू. ए रीते पंचप्रदेशिक स्कंधने विषे पण समजवु. विशेष ए के, ते कदाच एक वर्णवाळो, यावत्-कदाच पांच वर्णवाळो पण होय, ए प्रमाणे रसने विषे पण जाणवं. गंध अने स्पर्श पूर्ववत् जाणवा. जेम पंचप्रदेशिक स्कंध संबंधे कयुं, तेम यावत्-असंख्यातप्रदेशिक स्कंध संबंधे पण कहे.
७. [प्र०] हे भगवन् ! सूक्ष्मपरिणामवाळो अनंतप्रदेशिक स्कंध केटला वर्णवाळो होय-इत्यादि प्रश्न. [उ.] पंचप्रदेशिक स्कं- अनन्तप्रदेशिक धनी पेठे बधुं कहेवू
www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only