________________
فه.2
शतक ५.-उद्देशक ५.
भगवत्सुधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीराम. ३. ' संसारमण्डलं नेयव्वं ' ति अथवा इहस्थाने वाचनाऽन्तरे कुलकर-तीर्थकरादिवक्तव्यता दृश्यते, ततश्च संसारमण्डलसब्देन पारिभाषिकसंज्ञया सा इह सूचिता इति संभाव्यते.
भगवत्सुधर्मखामिप्रणीते श्रीभगवतीसूत्रे पञ्चमशते पञ्चम उद्देशके श्रीअभय देवसूरिविरचितं विवरणं समाप्तम्.
३. [ संसारमंडलं नेयव्य ' ति ] अथवा वाचनांतरमा आ ठेकाणे कुलकर, तीर्थकर वगैरेनी वक्तव्यता देखाय छे तेथी जैन परिभाषामां प्रसिद्ध एवा । संसारमंडल 'शब्दवडे ते अहिं सूचित करी छ एम संभवे छे.
. थह गएला कुलकरोः
"जंबुद्दीवे णं दीवे भारहे वासे तीयाए उस्सपिण ए सत्त कुलगरा जंबूद्वीपमा भारत वर्षमां वीती गएली उत्साणीमा सात कुलकरो होत्या. तं जहा
थया हता. तेनां नाम: मित्तदामे सुदामे य सुपासे य सयंप,
__ मित्रदाम, सुदाम, सुपाव, स्वयंप्रभ, विगलघोष, सुघोष अने सातमो विमलघोसे सुघोसे य महाघोसे य सत्तमे.
महाघोष. जंबुद्दीवे णं दीवे भारहे वासे तीयाए ओस प्पिणोए दस कुलगरा होत्था. जंबूद्वीपमा भारतवर्षमां वीती गएली अवसपिणीमां दस कुलकरो थया तं जहा:
हता. तेनां नामः सयंजले सयाऊ य अजियसेणे अणंतसेणे य,
खयंजल, शतायु, अजितसेन, अनंतसेन, कार्यसेन, भीमसेन अने . कजसेणे भीमसेणे महाभीमसेणे य सत्तमे.
सातमो महाभीमसेन, दृढरथ, दशरथ अने शतरथ. दढरहे दसरहे सयरहे. जंबुद्दीवे णं दीवे भारहे वासे इमीसे ओसप्पिणीए चउवासं तित्थगरा जंबूद्वीपमां भारत वर्षमा आ अवसर्पिणीमां चोवीश तीर्थकरो थया होत्था. तं जहा:
हता. तेनां नामःउसभ-अजिय-संभव-अभिणंदण-सुमइ-पउमप्पह-सुपास-चंदप्पभ- ऋषभ, अजित, संभव, अभिनंदन, सुमति, पद्मप्रभ, सुपाश्व, चंद्रप्रभ, सुविहि-पुप्फदंत-सीयल-सिजंस--वासुपुज्ज-विमल--अशंत-धम्म-संति- सुविधि-पुष्पदंत, शीतल, श्रेयांस, वासुपूज्य, विमल, अनंत, धर्म, शांति, कुंथु-अर-मलि-मुणिसुव्वय-ण मि-णे मि-पास-वडमाणा य.
कुंथु, अर, मल्लि, मुनिसुव्रत, नमि, ने मि, पाच अने वर्धमान. तीर्थकरोने मळेली भिक्षाओ अने वसुधाराः " संवच्छ रेण भिक्खा [ लद्धा उसमेण लोयणाहेण,
"लोकनाथ एवा श्री प्रापभदेव जीने एक वरसे भिक्षा मळो हती अने सेसेहि चीय दिवसे लद्धाओ पढमभिक्खाओ x
बाकीना बधा तीर्थकरोने बीजे दिवसे ( दीक्षाने वळते दिवसे.) मिक्षा सव्यास पि जिणा जहियं लद्धाउ पढ़मभिक्खाउ,
मळी हती. बधा य जिनेश्वरोने ज्या प्रथम भिक्षा मळी छे त्यां वधे शरीर. तइयं वसुधाराओ सरीरमेतीओ वुढाओ."
प्रमाण वसुधाराओ बरसी हती." तीर्थकरोनी साथे दीक्षा लेनाराः "एको भगवं वीरो [पासो गली य निहि तिहि सएहिं,
भगवान वीरे एकलाए दीक्षा लीधी हती अने पार्श्वनाथ तथा मलिनाथे 'भगवं पि वासुपुज्जो छहिं पुरिससएहिं निक्खंतो.
त्रणसें पुरुषो साथे दीक्षा लीधी हती, वासुपूज्य भगवाने उसे पुरुषो साथे, उरगाणं भोगाणं राइण्णाणं [च खत्तियाणं च,
श्रीऋषभदेवखामिए चार हजार पुरुषो साथे अने बाकीना दरेक तीर्थकरे चउहि सहस्सेहिं उसभो सेसा उ सहस्सपरिवारा."
हजार हजार पुरुषो साथे दीक्षा लीधी हती-तीर्थकरोनी साथे दीक्षा लेनारा
उग्रकुलना, भोगकुलना, राजन्यकुलना अने क्षत्रियकुलना पुरुषो हता. तीर्थकरोनां चैत्य-वृक्षोः "एएसिं च उव्वीसाए तिस्थगराणं च उवासं चेइयरुक्खा होत्या. तं जहाः जे वृक्षो पासे बेसीने तीर्थकरोने केवळबोध थयो हतो ते वृक्षोने चैत्यनग्गोह-पत्तिवणे साल-पियए पियंगु-छत्तोहे,
वृक्षो कहेवामां आवे छे अने एवां चैत्यवृक्षो तीर्थ करना अनुकम प्रमाणे सिरिसे य नागरुक्खे माली य पिलक्खुरुवखे य.
चोवीश होय छे तेना नाम: fiदुग-पाडल-जबू-आसत्थे खलु तहेव दहिवणे,
वड, सादड, शाल, प्रियक, पियंगु, छत्राघ, शिरीष, नागवृक्ष, माली, नंदीरक्खे तिसए अंबयरक्खे असोगे य.
प्लक्षy झाड-पीरको, तिदुग, पाटल, जांबुडो, अश्वत्थ, दधिपर्ण, नंदीवृक्ष, चंपय बउले य तहा वेडसरुक्म्ये या इश्को,
तिलक, आम्रवृक्ष अने अशोक, चंपक, वकुल, वेतस वृक्ष, धातकी वृक्ष साले य वढमाणस्स चेइयरुकवा जिणवणं.
अने छेल्ला तीर्थंकर वर्धमानने शाल वृक्षनी छायामां बेसीने केवळबोध
प्रकट्यो हतो. तीर्थकरना प्रथम शिष्योः
एएसिं चउव्वीसाए तित्थगराणं चउव्धीसं पढमसीसा होत्था. ए चोवीश तीर्थकरोना प्रथम प्रथम थएल शिष्योनां चोबीश नाम जहाः
आ प्रमाणे छ:पढमेऽस्थ उसभसेणे बीइए पुण होइ सीहसेणे य,
पहेला अषभसेन, बीजा सिंहसेन, पछी चारु, वज्रनाभ, चमर, सुव्रत, चारू य वनणामे चमरे तह सुब्धय विदम्भे.
विदर्भ, दत्त, वराह, आनंद, गोस्तुभ, सुधर्भ, मंदर, यश, अरिष्ट, चकाभ, दिप्णे य वराहे पुण आणंदे गोधुने सुहम्मे य,
खयंभू, कुंभ, इंद, कुंभ, शुभ, वरदत्त, दत्त अने इंद्रभूति. ए चोगेशे गंदर जसे अरिट्टे चकाह सयंभु कुंगे य.
उच्चकुल-वंशना, विशुद्धवंशना अने गुणोथी युक्त हता अने तीर्थप्रवर्तक इंदे कुंभे य सुभे वर दते दिण्ण इंदभूई य,
जिनयरोना प्रथम शिष्यो हता. उदितोदितकुलसा विसुद्धवंसा गुणे हि उववेया.. तिस्थप्पवत्तयाण पढमा सिस्सा जिणवराणं.
Jain Education international
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org