________________
१८२ श्रीरायचन्द्र-जिनागमसंग्रहे
शतक १.-उद्देशक ७. २४७. प्र. जीवस्स णं भंते । गभगयस्स समाणस्स अस्थि २४७. प्र०—हे भगवन् । गर्भमा गएल जीवने विष्टा होय, उच्चारे इवा, पासवणे इ वा, खेले इ वा, सिंघाणे इ वा, वंते इ मूत्र होय, श्लेष्मा होय, नाकनो मेल होय, वमन होय अने पित्त वा, पित्ते इ वा ?
होय! २४७. उ०-णो इणद्वे समढे.
२४७. उ०-हे गौतम ! ए अर्थ समर्थ नथी-एन होय. २४८.५०-से केणद्वेणं ?
२४८. प्र०—हे भगवन् ! तेनुं शं कारण ! २४८. उ०-गोयमा ! जीवे णं गभगए समाणे जं आहारेइ २४८. उ०—हे गौतम! गर्भमां गया पछी जीव जे आहारने तं चिणाइ, तं सोइंदियत्ताए जाव-फासिंदियत्ताए, अद्वि-अद्वि- खाय छे, जे आहारनो चय करे छे ते आहारने कानपणे अने मिंज-केस-मंसु-रोम-नहत्ताए, से तेणद्वेणं ०.
यावत्-चामडीपणे, हाडकापणे, मज्जापणे, वाळपणे, दाढीपणे, रुवाटापणे अने नखपणे परिणमावे छे. माटे हे गौतम ! ते कारणथी
गर्भमां गएला जीवने विष्टादिक नथी होतुं. २४९. प्र०—जीवे णं भंते ! गभगए समाणे पभ मुहेणं २४९. प्र०-हे भगवन् ! गर्भमां गएलो जीव मुखद्वारा कोकावलियं आहारं आहारित्तए?
ळियारूप आहारने लेवा शक्त छे? २४९. उ०-गोयमा ! णो इणद्वे समढे.
२४९. उ०-हे गौतम ! ए अर्थ समर्थ नथी-शक्त नथी. २५०.प्र०—से केणद्वेणं? .
२५०. प्र०-हे भगवन् ! तेनुं शुं कारण ? २५०. उ०-गोयमा ! जीवें गं गमगए समाणे सव्वओ २५०. उ०—हे गौतम! गर्भमां गएलो जीव सर्व आत्मवडे आहारेइ, सव्वओ परिणामेइ, सव्वओ उस्ससइ, सव्वओ निस्स- आहार करे छे, सर्व आत्मवडे परिणमावे छे, सर्व आत्मवडे सइ; अभिक्खणं आहारेइ, अभिक्खणं परिणामेइ, अभिक्खणं उच्छ्वास ले छे, सर्व आत्मवडे निःश्वास ले छे, कदाचित् आहार उस्ससइ, अभिक्खणं निस्ससइ, आहच आहारइ, आहच करे छे, कदाचित् परिणमावे छे, कदाचित् उच्छ्वास ले छे अने परिणामेइ, आहच्च उस्ससइ, आहच नीससइ, माउजीवरसहरणी, कदाचित् निःश्वास ले छे. तथा पुत्र जीवने रस पहुंचाडवामा पुत्तजीवरसहरणी, माउजीवपडिबद्धा पुत्तजीवफुडा तम्हा आहारेइ, कारणभूत अने माताने रस लेवामां कारणभूत जे मातृजीवरसतम्हा परिणामेइ, अवरा वि य णं पुत्तजीवपडिबद्धा माउजीवफुडा हरणी नामनी नाडी छे ते माताना जीव साथे संबंद्ध छे अने पुत्रना तम्हा चिणाइ, तम्हा उवचिणाइ से तेणद्वेणं जाव-नो पभ मुहेणं जीवने अडकेली छे तेनाथी पुत्रनो जीव आहार ले छे अने आकावलियं आहारं आहारित्तए..
हारने परिणमावे छे. तथा बीजी पण एक नाडी छे, जे पुत्रना जीव साथे संबद्ध छे अने माताना जीवने अडकेली छे, तेनाथी पुत्रनो जीव आहारनो चय अने उपचय करे छे. हे गौतम ! ते कारणथी गर्भमां गएलो जीव मुखद्वारा कोळियारूप आहार
लेवाने शक्त नथी. २५१. प्र०-कइ णं भंते ! माइअंगा पन्नत्ता ?
२५१. प्र०—हे भगवन् ! मातानां अंगो केटलां कह्या छे ! २५१. उ०-गोयमा । तओ माइयंगा पन्नत्ता. तं जहाः- २५१. उ०-हे गौतम ! मातानां अंगो त्रण कह्यां छे. ते मंसे, सोणिए, मत्थुलुंगे.
आ प्रमाणे:-मांस, शोणित-लोही-अने मस्तुलंग-माथा- भेजें. २५२. प्र०—कइ णं भंते ! पिइयंगा पनत्ता ?
२५२. प्र०-हे भगवन् ! पितानां अंगो केटलां कह्यां छे ? २५२. उ०-गोयमा! तओ पिइयंगा पन्नत्ता. तं जहाः- २५२. उ०-हे गौतम! पितानां अंगोत्रण कह्यां छे. ते अडिं, अद्विमिंजा, केस-मंस-रोम-नहे..
आ प्रमाणे:-हाडकां, मजा अने केश, दाढी, रोम तथा नख.
सा
१. मूलच्छायाः-जीवस्य भगवन् ! गर्भगतस्य सतोऽस्ति उच्चार इति वा, प्रस्रवणम् इति वा, खेल इति वा, शिवानकम् इति वा, वान्तम् इति वा, पित्तम् इति वा! नाऽयम् अर्थः समर्थः. तत् केनाऽर्थेन ? गौतम ! जीवो गर्भगतः सन् यद् आहारयति, तत् चिनोति, तत् श्रोत्रेन्द्रियतया यावत्-स्पर्शेन्द्रियतया, अस्थि-अस्थिमज्जा-केश-श्मश्रु-रोम-नखतया, तत् तेनाऽर्थेन०. जीवो भगवन् ! गर्भगतः सन् प्रभुर्मुखेन कावलिकम् आहारम् आहर्तुम् ? गौतम! नाऽयम् अर्थः समर्थः. तत् केनाऽर्थेन ! गौतम! जीवो गर्भगतः सन् सर्वत आहारयति, सर्वतः परिणमयति, सर्वत उच्छ्वसति, सर्वतः निःश्वसति, अभिक्षणम् आहारयति, अभिक्षणं परिणमयति, अभिक्षणम् उच्छ्सति, अभिक्षणं निःश्वसति. आह्त्य आहारयति, आहत्य परिणमयति, आहत्य उच्वसति, आहत्य निःश्वसति; मातृजीवरसहरणी, पुत्रजीवरसहरणी, मातृजीवप्रतिबद्धा पुत्रजीवस्पृष्टा, तस्माद् आहारयति, तस्मात् परिणमयति; अपराऽपि च पुत्रजीवप्रतिबद्धा मातृजीवस्पृष्टा तस्मात् चिनोति, तस्माद् उपचिनोति; तत् तेनार्थेन यावत्-नो प्रभुर्मुखेन कावलिकम् आहारम् आहर्तुम्. कति भगवन् ! मात्रङ्गानि प्रज्ञप्तानि ? गौतम! त्रीणि मात्रङ्गानि प्रज्ञप्तानि. तद्यथाः-मांसम्, शोणितम्, मस्तुलुङ्गम् . कति भगवन् ! पित्रनानि प्रज्ञप्तानि ? गौतम ! त्रीणि पित्रज्ञानि प्रज्ञप्तानि. तद्यथा:-अस्थि, अस्थि-मजा, केश-श्मश्रु-रोम-नखाः-अनु०
www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only