Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01

SR No.: 004640
Original Sutra Author: N/A
Author: Bechardas Doshi
Publisher: Dadar Aradhana Bhavan Jain Poshadhshala Trust
Total Pages: 372
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size: 15 MB

Page 186

१६६ श्रीरायचन्द्र-जिनागमसंग्रहे
शतक १.-उद्देशक ६. २११. प्र०-अस्थि णं भंते । नेरइयाणं पाणाइवायकिरिया २११. प्र०—हे भगवन् ! नैरयिको द्वारा प्राणातिपात किया कज्जइ ?
कराय छे ? . २११. उ०-हंता, अस्थि,
२११. उ०—हे गौतम ! हा, कराय छे. २१२. प्र०-सा भंते ! किं पुट्ठा कज्जइ ? अपुट्ठा कज्जइ? २१२. प्र०-हे भगवन् ! जे क्रिया कराय छे ते शुं स्पृष्ट
छे? के अस्पृष्ट छे? २१२. 30-जाव-नियमा छदिसि कजई.
२१२. उ०—हे गौतम! ते यावत्-नियमे छ ए दिशामा
कराय छे. २१३. प्र०-सा भंते । किं कडा कज्जइ ? अकडा कज्जइ ? २१३. प्र०-हे भगवन् ! जे क्रिया कराय छे ते शंकृत छ?
के अकृत छे ? २१३. उ०-तं चेव जाव-णो अणाणुपुब्धि कड त्ति वत्तव्वं २१३. उ०—हे गौतम! ते पूर्व प्रमाणे जाणवू, यावत्-ते सिया.
अनुक्रम सिवाय कृत छे एम न कहेवाय. २१४. जहा णेरड्या तहा एगिदियवज्जा भाणियव्वा जाव- २१४.-नैरयिकोनी पेठे एकेंद्रिय सिवायना यावत्वेमाणिआ. एगिदिया जहा जीवा तहा भाणियव्वा.
वैमानिक सुधीना बधा जीवो कहेवा. अने जीवोनी पेठे एकेंदियो
कहेवा. २१५.---जहा पाणाइवाए तंहा मुसावाए, तहा अदि- २१५.-प्राणातिपातनी क्रिया पेठे मृषावाद, अदत्तादान, ण्णादाणे, मेहणे, परिग्गहे, कोहे जाव-मिच्छादसणसल्ले. एवं एए मैथुन, परिग्रह, क्रोध अने यावत्-मिथ्यादर्शनशल्य सुधी जाणवं. अट्ठारस चउवीसं दंडगा भाणिअव्वा.
अने ए प्रमाणे ए अढार पापस्थान विषे चोवीश दंडक कहेवा. सेवं भंते !, सेवं भंते ! त्ति भगवं गोयमे समणं भगवं जाव- हे भगवन्! ते ए प्रमाणे छे. हे भगवन् ! ते ए प्रमाणे छे. एम विहरति.
कही भगवान् गौतम श्रमण भगवंत महावीरने नमीने यावत्विहरे छे.
५. स्पर्शनाऽधिकारादेव च प्राणातिपातादिपापस्थानप्रभवकर्मस्पर्शनाम् अधिकृत्याऽऽहः-'अत्थि' इत्यादि. अस्त्ययं पक्षः 'किरिया कज्जई' ति क्रियते इति क्रिया-कर्म, सा क्रियते भवति. 'पुढे' इत्यादेाख्या पूर्ववत्, 'कडा कज्जइत्ति कृता भवति, अकृतस्य कर्मणोऽभावात्. 'अत्तकडा कज्जइ'त्ति आत्मकृतमेव कर्म भवति, नाऽन्यथा. 'अणाणुपुचि कडा कज्जइ'त्ति पूर्व–पश्चाद्विभागो नाऽस्ति यत्र तद् अनानुपूर्वीशब्देनोच्यत इति. 'जहा णेरड्या तहा एगिंदियवज्जा भाणियव्व' त्ति नारकवदसुरादयोऽपि वाच्याः एकेन्द्रियवर्जाः, ते त्वन्यथा, तेषां हि दिक्पदे 'निव्वाघाएणं छद्दिसिं, वाघायं पडुच्च सिय तिदिसिं' इत्यादेविशेषाऽभिलापस्य जीवपदोक्तस्य भावात्. अत एवाहः-'एगिंदिया जहा जीवा तहा भाणियव्य'त्ति 'जाव-मिच्छादसणसल्ले' इह यावत्-करणाद् 'माणे माया-लोभे पेजे' अनभिव्यक्तमायालोभस्वभावमभिष्वङ्गमात्रं प्रेम. 'दोसे' अनभिव्यक्तक्रोध-मानस्वरूपमप्रीतिमात्रं द्वेषः. कलहो राटिः. 'अभक्खाणे' असदोषाऽऽविष्करणम्. पैशून्यं प्रच्छन्नमसदोषाऽऽविष्करणम्, 'परपरिवाए' विप्रकीर्णं परेषां गुणदोषवचनम्, 'अरइरई' अरतिर्मोहनीयोदयात् चित्तोद्वेगः तत्फला, रतिर्विषयेषु मोहनीयोदयात् चित्ताऽभिरतिः अरतिरतिः. 'मायामोसे' तृतीयकषायद्वितीयाश्रवयोः संयोगः. अनेन च सर्वसंयोगा उपलक्षिताः. अथवा वेषान्तर-भाषान्तरकरणेन यत् परवञ्चनं तद् मायामृषा इति. मिथ्यादर्शनं शल्यमिव विविधव्यथानिबन्धनत्वाद् मिथ्यादर्शनशल्यम्-इति.
प्राणाति पातक्रिया.
आत्मकृत.
५. स्पर्शनानो ज अधिकार होवाथी प्राणातिपात (हिंसा) वगेरे पापस्थानकथी उत्पन्न थती कर्म संबंधी स्पर्शनाने उद्देशीने कहे छे के:-['अस्थि' इत्यादि.] आ पक्ष छे-आ वात छे ! [ 'किरिया कजइत्ति] कराय ते क्रिया अने क्रिया एटले कर्म, ते थाय छे ? [ 'पुढे' ] इत्यादि सूत्रनी व्याख्या पूर्वनी पेठे करवी. ['कडा कजइत्ति] कृत होय ते थाय छे. कारण के अकृत कर्मनो अभाव छे. ['अत्तकडा कज्जइत्ति] कर्म तो आत्मकृत ज होय छे. पण अन्यथा-परकृत-नथी होतुं. ['अणाणुपुचि कडा कज्जइ' ति] ज्यां आगळ पाछळनो विभाग न होय ते 'अनानुपूर्वी' शब्दथी व्यवहाय छे. ['जहा णेरइया तहा एगिदियवजा भाणियव्वत्ति] एकेंद्रिय जीवोने वर्जीने नारकिओनी पेठे असुरादिक बधा जीवो पण कहेवा. अने एकेंद्रिय जीवो जूदी रीते कहेवा. कारण के तेओने विषे दिक्पदमा 'अडचण न होय तो छ ए दिशामां अने अडचण होय तो कदाच त्रण दिशामां' इत्यादि विशेष
एकदिव.
१. मूलच्छायाः-- अस्ति भगवन् । नैरयिकैः प्राणातिपातक्रिया क्रियते । हन्त, अस्ति. सा भगवन् । किं स्पृष्टा क्रियते, अस्पृष्टा क्रियते ! यावत्नियमात्-षड्दिशं क्रियते. सा भगवन् । किं कृता क्रियते, अकृता क्रियते । तदेव यावत्-नो अनानुपूर्वी कृता इति वक्तव्यं स्यात् , यथा नैरयिकास्तथा एकेन्द्रियवर्जा भणितव्या यावत्-वैमानिकाः. एकेन्द्रिया यथा जीवास्तथा भणितव्याः. यथा प्राणातिपातस्तथा मृषावादः, तथाऽदत्ताऽऽदानम् , मैथुनम, परिग्रहः, क्रोधो यावत्-मिथ्यादर्शनशल्यम्, एवमेते अष्टादश चतुर्विशतिर्दण्डका भणितव्याः. तदेवं भगवन् !, तदेवं भगवन् । इति भगवान् गातमः श्रमणं भगवन्तं यावत्-विहरतिः-अनु.
www.jainelibrary.ory