________________
આગમનું દિગ્દર્શન
[પ્રકરણ રચી છે અને એ સૂયગડ, એની નિજાતિ, શીલાંકસૂરિકૃત ટીકા, પાર્શ્વચન્દ્રસૂરિકૃત બાલાવબોધ ઈત્યાદિ સહિત પ્રસિદ્ધ કરાયેલ છે (જુઓ પૃ. ૧૬). ભુવનસોમના શિષ્ય ઉપાધ્યાય સાધુરંગે બૃહદ્ઘત્તિ એટલે કે શીલાંકસૂરિકૃત ટીકાના આધારે વિ. સં. ૧૨૯૯માં દીપિકા રચી છે.
વાર્તિક અને બાલાવબોધ–સૂયગડના પહેલા સુયખંધ ઉપર ગુજરાતીમાં કોઈએ વાર્તિક રહ્યું છે. એની એક હાથપોથી ભાં. પ્રા. વિ. સં.માં છે. બીજું ગુજરાતી વિવરણ તે ઉપર્યુક્ત બાલાવબેધ છે.
ભાષાતર–ગોપાલદાસ જી. પટેલે સૂયગડને ગુજરાતી છાયાનુવાદ “મહાવીરસ્વામીને સંયમધમ” એ નામે તૈયાર કર્યો હતો તે “શ્રીપૂજાભાઈ જૈન ગ્રંથમાલા-૧૦” તરીકે જેન સાહિત્ય પ્રકાશન મંડળ તરફથી વિ. સં. ૧૯૯રમાં છપાયે છે. એનાં પૃ. ૨૪-૨૫૦માં સૂયગડમાંનાં સુભાષિતે અપાયાં છે. આ છાયાનુવાદનું હિન્દી ભાષાન્તર વેતામ્બર સ્થાનકવાસી જૈન કોન્ફરન્સ તરફથી “સૂત્રકૃતાંગ સૂત્ર” એ નામથી ઇ. સ. ૧૯૩૮માં પ્રસિદ્ધ થયું છે. ગુજરાતી આવૃત્તિમાં જૈન આગમો અને એના ઈતિહાસને કંઈક ખ્યાલ આવે એ પ્રકારનો પ્રારમ્ભમાં ઉપઘાત છે. વિશેષમાં એમાં પૂરણ કરૂપ (પૂર્ણ કાશ્યપ), પકુલ કય્યાયન (કકુદ કાત્યાયન), અજિત કેસકંબલ (અજિત કેશકલિન), મખ(ખ)લિ ગોસાલ ( મશ્કરિન ગોશાલ) અને સંજય બેલદીપુત એ પાંચનો પરિચય અપાયો છે. વિનવવાદ અને ક્રિયાવાદ વિષે અહીં ઊહાપોહ છે. પ્રારંભમાં આનન્દશંકર બાપુભાઈ ધ્રુવની છ પૂછ (પૃ. ૯-૧૪)ની પ્રસ્તાવના છે. એમણે પૃ. ૧૧માં કહ્યું છેઃ ““જૈન” થયા વિના “બ્રાહ્મણ થવાતું નથી, અને બ્રાહ્મણુ” થયા વિના “જૈન” થવાતું નથી. પહેલા પૃષ્ટમાં તેમણે જૈન ધર્મના પ્રાચીન ગ્રન્થને ઉદ્દેશીને કહ્યું છે કે “ઉપલબ્ધ ગ્ર એના શબ્દાંશમાં ભલે કાંઈક ભિન્ન છે, પણ એના અર્થશમાં તે એ લગભગ યથાપૂર્વ રક્ષિત હશે એમ માનવું અપ્રમાણ નથી. પુ. ૧૦માં તેમણે જૈન, બૌદ્ધ અને બ્રાહ્મણ ધર્મોને અંગે એ ઉદ્દગાર કાઢ્યા છે કે આ “ત્રણ ધમે તે વસ્તુતઃ એક જ ધર્મની ત્રણ શાખાઓ છે. નૈતિક
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
