________________
૧૬૨ આગમનું દિગ્દર્શન
[ પ્રકરણુ બીજા અને સોળમા અઝયણને પ્રારંભિક ભાગ અને રમું અજઝયણ સિવાયનું લખાણ પદ્યમાં છે અને એની સંખ્યા ૧,૬૪૩ની છે. શુબ્રિગે કહ્યું છે કે ઉત્તરાધ્યયનસૂત્રનાં આર્યામાં લખાયેલાં અજઝયણે આ ઉત્તરના મોટા ભાગ (bulk) કરતાં સ્પષ્ટપણે અર્વાચીન છે. આ હકીકત આચાર (૨, ૧૫)ની આર્યાને અંગે પણ કહી શકાય તેમ છે. - વિવરણાદિ–અતિપ્રાચીન (archaic) ને વિલક્ષણ રૂપના ભરડાર રૂપ આ આગમ ઉપરની નિજજુતિમાં લગભગ છ ગાથાઓ છે. ૯૧મી ગાથામાં ભદ્રબાહુને, ૭મીમાં અજજરખિયને, અને ૧૦મીમાં ભાવ (ભગવાન) થૂલભદ્રને ઉલ્લેખ છે. આ ગાથાઓ પાછળથી ઉમેરાઈ હશે એમ લાગે છે અથવા તે આ ભાસની ગાથાઓ હોવી જોઈએ. ૧૪૮મી ગાથામાં વાસવદત્તા અને ઉદયણને ઉલ્લેખ છે. ગા. ૧૬૫– ૧૭૮ સાત નિહ્નો વિષે અને ગા. ૨૧૨–૨૩૫ સત્તર પ્રકારના મરણ વિષે હકીકત પૂરી પાડે છે. આ આગમ ઉપર ભાસ રચાયેલું છે. આની કેટલીક ગાથાઓ દે. લા. જે. પુ. સંસ્થાવાળી આવૃત્તિમાં નોંધાઈ છે. આ આગમની ચુર્ણની એક તાડપત્રીય પ્રતિ વિ. સં. ૧૪૮૯માં લખાયેલી છે. આ યુણિ ઈ. સ. ૧૯૩૩માં છપાઈ છે. સર્વદેવસૂરિને અને અભયદેવસૂરિને પિતાના “ગુરુ” તરીકે ઓળખાવનારા, ધનપાલકૃત તિલમંજરીને તપાસી આપનારા, વિ. સં. ૧૦૯૬માં સ્વર્ગે સંચરેલા અને “થારાપદ્ર” ગરછના “વાદિવેતાલ ” શાન્તિસૂરિએ મૂળ તેમજ નિજ જુત્તિ એ બન્નેના સ્પષ્ટીકરણને અનુલક્ષીને સંસ્કૃતમાં ટીકા રચી છે, પણ એમાં કથાનકે પાઈયમાં આપ્યાં છે અને એથી તે આ ટીકા પાઈય ટીકા ” તરીકે પ્રસિદ્ધિ પામી છે. આના પ્રારમ્ભના પાંચમાં
૧. જુઓ The Dasavey aliya Suttaની પ્રસ્તાવના (પૃ. ૫, ટિ. ૨). ૨. વિશેષ માહિતી માટે જુઓ પૃ. ૧૭૨ તેમજ F G H J (પૃ. ૧૮૦). ૩. વિમલસાગરગણિના શિષ્ય પસાગરગણિએ આ કથાનકેનું પ્રતિસંસ્કૃત આપ્યું છે. આ રચના વિ. સં. ૧૯૫૭માં થઇ છે. વિશેષ હકીકત માટે જુઓ D 0 4 M (Vol. XVII, p. 8, pp. 78–74 ).
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
