________________
આગમનું દિગ્દર્શન
[ પ્રકરણ સમયમાં થાવસ્ત્રાપુર(સ્થાપત્યા પુત્ર) થયા. તેઓ બાવીસમા તીર્થંકર અરિષ્ટનેમિનું પ્રવચન સાંભળી દીક્ષા લેવા તત્પર થયા. તે સમયે એમની માતા થાવસ્થાએ અનુકૂળ તેમજ પ્રતિકૂળ વચને દ્વારા એમને સમજાવવા પ્રયાસ કર્યો. એમણે ન જ માન્યું. ત્યારે થાવસ્થા કૃષ્ણ પાસે ચામરાદિ માગવા ગઈ. એના ઉત્તરમાં કૃષ્ણ કહ્યું કે હું જાતે જ એમને નિષ્ક્રમણ-સકાર કરીશ અને પછી એમણે તેમ કર્યું. થાવગ્નાપુખ્ત દીક્ષા લીધા પછી પરિવ્રાજક શુક સાથે તેમને વિનય, શૌચ, યાત્રા, યાપનીય, સરિસવ ઈત્યાદિ સમ્બન્ધમાં વિચારની આપલે થઈ અને
કે જેન દીક્ષા અંગીકાર કરી. થાવગ્ગાપુરને ઉપદેશ સાંભળીને સેલગ રાજાએ શ્રાવકનાં વ્રત ગ્રહણ કર્યા હતાં તેમણે હવે શુકને ઉપદેશ સાંભળી દીક્ષા લીધી. એક વેળા તેઓ માંદા પડ્યા ત્યારે તેમના પુત્ર મહૂકે તેમને માટે ઔષધ વગેરેને પ્રબંધ કર્યો. એમાં “મા” પણ આપવાનું હતું. સાજા થયા પછી પણ સેલગે મદ્યાદિનું સેવન ચાલુ રાખ્યું અને એ પ્રમત્ત અને કુશીલ બની ગયા. પન્થક સિવાય બીજા બધા શિષ્યો એમને ત્યજી ગયા. ચાતુર્માસિક પ્રતિક્રમણ કરતી વેળા પન્દકે એમના ચરણમાં મતક મૂકયું. એ સ્પર્શથી એ ચીડાયો, પણ અને સાચી વસ્તુ સમજાતાં શિથિલતાને ત્યાગ કરી શુદ્ધ સંયમ પાળવા લાગ્યા.
આ અજઝયણમાં પાંચ મહાવ્રતની હકીકત થાવસ્ત્રાપુરે કહી તે તેમજ ચાતુર્માસિક પ્રતિક્રમણને ઉલેખ એ બાવીસમા તીર્થ કરના તીર્થમાં કેવી રીતે ઘટી શકે તે વિચારવા જેવું છે.
તુંબ (તુમ્બ,–“તુંબ” અર્થ “તુમ્બડું” થાય છે. એ લેપવાળું હેય તે પાણીમાં ડૂબે છે અને લેપ વગરનું બનતાં તરે છે. એ ઉદાહરણ દ્વારા આત્માની અધોગતિ (ભારેપણું) અને ઉન્નતિ (હલકાપણું) સમજાવાઈ હેવાથી આ અજઝયણનું નામ “તુંબ” પડાયું છે.
૧. જુઓ પૃ. ૮૩. ૨. હું એક છું, અનેક છું, અક્ષય છું એ હકીક્ત સ્યાદ્વાદષ્ટિએ સમજાવાઈ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
