________________
શ્રીભગવતી-સાર શ્રત અને અવધિમાં હોય; ચારમાં હોય ત્યારે મતિ, ચુત, અવધિ અને મન:પર્યવજ્ઞાનમાં હોય. એ પ્રમાણે જ નિગ્રંથનું પણ જાણવું. સ્નાતક માત્ર કેવળજ્ઞાનમાં હોય.
૭. હવે શ્રત અથવા શાસ્ત્રની દષ્ટિએ વિચાર કરવામાં આવે છે:
પુલાક ઓછામાં ઓછું નવમા પૂર્વગ્રંથની ત્રીજી આચારવસ્તુ સુધી ભણે; અને વધારેમાં વધારે સંપૂર્ણ નવ પૂર્વેને ભણે. બકુશ ઓછામાં ઓછું આઠ પ્રવચનમાતા સુધી, અને વધારેમાં વધારે દશ પૂ સુધી ભણે. એ જ પ્રમાણે પ્રતિસેવનાકુશીલ પણ જાણ. કષાયકુશલ ઓછામાં ઓછું આઠ પ્રવચનમાતા સુધી અને વધારેમાં વધારે ૧૪ પૂર્વે સુધી ભણે. એ જ પ્રમાણે નિગ્રંથનું જાણવું. સ્નાતક (સર્વજ્ઞ હોવાથી) શ્રુતરહિત હોય.
૮. હવે તીર્થની દૃષ્ટિએ વિચાર કરવામાં આવે છે : પુલાક, બકુશ અને પ્રતિસેવનાકુશીલ એ હંમેશાં તીર્થકરને શાસનમાં હોય છે. પરંતુ કપાયકુશીલ, નિગ્રંથ અને સ્નાતક તો તીર્થમાં પણ હોય અને અતીર્થમાં પણ હોય. અતીર્થમાં હોય ત્યારે તે તીર્થકર પણ હોય કે પ્રત્યેકબુદ્ધ પણ હોય.
* જૈનધર્મના, અત્યારે લુપ્ત થઈ ગયેલા મનાતા ના ૧૪ ગ્રંશે. જુઓ આ માળાનું “સંયમધર્મ ” પુસ્તક પા. ૭.
૧. પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિ એ અષ્ટ પ્રવચનમાતા કહેવાય છે. જુઓ “અંતિમ ઉપદેશ” પા. ૧૩૯ ઇ.
૨. ગુરુ વિના પોતાની મેળે જ જ્ઞાન પામેલ. જુઓ આ માળાનું “અંતિમ ઉપદેશ” પુસ્તક, પા. ૪૫, ટિ. નં. ૧.
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
