________________
૭૧
સામાન્ય કથન કહેવું. એ રીતે અનિષ્ટ અને પ્રતિકૂલ પાણીના સ્પર્શને એમ વનસ્પતિના સ્પર્શને અનુભવે છે.
– શતક ૧૩, ઉદ્દે ૪ અલોકના આયામ – લંબાઈ –નો મધ્યભાગ ચોથી પંકપ્રભા પૃથ્વીના આકાશના ખંડન કંઈક અધિક અરધો ભાગ ઉલંઘન કર્યા પછી આવે છે. લોકની લંબાઈનો મધ્ય ભાગ રત્નપ્રભાપૃથ્વીના આકાશનો અસંખ્યાતમો ભાગ ઉલ્લંઘન કર્યા બાદ આવે છે. ઊર્વકની લંબાઈનો મધ્ય ભાગ, સનતકુમાર અને મહેન્દ્ર દેવલોકની ઉપર અને બ્રહ્મલોકની નીચે રિષ્ટ નામના ત્રીજા પ્રતર વિષે છે. અને તિર્યકના આયામનો મધ્યભાગ, જંબુદ્વીપમાં મેરુપર્વતના બરાબર મધ્યભાગને વિષે આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના ઉપર અને નીચે શુદ્ર એવા જે બે પ્રતરે છે, તેમને વિષે છે. તેને જ આઠ પ્રદેશને સુચક કહે છે, અને ત્યાંથી દશે દિશા નીકળે
છે.
– શતક ૧૩, ઉદે૪ ગ–હે ભગવન ! ભવ્યદ્રવ્યનરયિકે છે? અને જે હૈય તો તે તેમ શાથી કહેવાય છે.
મહ–હે ગૌતમ! ભૂત અથવા ભાવી પર્યાયનું કારણ દ્રવ્ય કહેવાય છે. ભાવી નારકપર્યાયનું કારણ પચેંદ્રિય તિર્યંચ કે મનુષ્ય ભવ્યદ્રવ્યનરયિક કહેવાય છે. તે પ્રમાણે જે તિર્યંચ મનુષ્ય કે દેવ પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થવાને
ગ્ય હોય છે, તે ભવ્યદ્રવ્યપૃથ્વીકાયિક કહેવાય છે. તે પ્રમાણે અપુકાયિક અને વનસ્પતિકાયિક જાણવા. અગ્નિકાય
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
