________________
૬૬
કર્મસિદ્ધાન્ત : રૂપરેખા અને પ્રૌઢ ગ્રન્થો
એક સૂક્ષ્મ અંશને જ જીતવાનું કાર્ય બાકી રહે એવી ઉચ્ચ દશા આત્માની થાય ત્યારે એ દસમા ગુણસ્થાને આરૂઢ થયેલે ગણાય, આ ગુણસ્થાનને સૂફમ-સંપાય” કહે છે.
આ ગુણસ્થાનથી આગળ વધનારના હાથે આ લાભ પણ કાં તે પૂરેપૂરે દબાઈ જાય–ઉપશાન્ત થાય કે પછી ક્ષીણ થાય. ઉપશાન્ત થાય તે અગિયારમું ગુણસ્થાન પ્રાપ્ત થયું કહેવાય અને જે ક્ષીણ થાય તે આ અગિયારમા પગથિયે પગ મૂક્યા વિના જ બારમે જઈ પહોંચાય.
અગિયારમાં ગુણસ્થાનને “ઉપશાન્તડું અને બારમાને ક્ષીણુમેહ કહે છે. બારમે ગુણસ્થાને જઈ પહોંચેલી વ્યક્તિને કદાપિ પડવાને ભય જ નથી. એ કદી પણ લપસી પડે જ નહિ એવી ઉત્તમ દશા એ પામે છે. જે મેહ એને અનંત કાળ સુધી હેરાન કરતું હતું તેને સમૂળગો નાશ કરી એ સદાને માટે એના ઉપર જીત મેળવે છે.
સાતમા, આઠમા, નવમા અને દસમા ગુણસ્થાનની પટે: અગિયારમા ગુણસ્થાને વધારેમાં વધારે અંતમુહર્ત સુધી રહેવાય. પછી તે પતન જ થાય. વળી ‘ક્ષપક શ્રેણિએ આરૂઢ થયેલે જીવ આ પગથિયું કૂદી જાય છે. ઉપશામ-શ્રેણિ માટે આ છેલ્લું પગથિયું છે.
અગિયારમું ગુણસ્થાન એ ખૂબ જ – સર્વથા લપસણું પગથિયું છે કેમકે અહીં મેહને દબાવી દીધું છે એ વાત ખરી પણ એને આત્યંતિક નાશ કર્યો નથી એટલે એ મેહ એની જાત પર જતાં બહુ વાર ન જ લગાડ અને તેમ થતાં
Jain Education International 2010_05 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
