Page Text
________________
યોગદષ્ટિનાં અજવાળાં : ભાગ-૨
કલ્પના તો કરી જુઓ ! મૃત્યુની આવતા પહેલાની અને મૃત્યુની પછીની કલ્પના રોજ કરો. તો આ ડાયલોગ તમને સમાધિ મૃત્યુ આપશે. મૃત્યુની કલ્પના પણ તમારા હૈયાને હચમચાવી મૂકશે. વિચારો કે તમે મરી ગયા.. ઘરમાં રોકકળ થાય છે. ઠાઠડીમાં બાંધ્યા, સ્મશાને લઈ જાય છે વિગેરે. આષાઢાભૂતિએ ભરત ચક્રવર્તીનું નાટક ભજવતાં કેવળજ્ઞાન મેળવ્યું. અને આષાઢાભૂતિની સાથેના ૫૦૦ રાજકુમારોએ ચારિત્ર મેળવ્યું. તો આ ડાયલોગ તમને સમાધિ મૃત્યુ ન અપાવે ? સતત આવી વિચારણાથી આત્માને તૈયાર કરી દો. આવું કરવાથી મૃત્યુનો ભય નીકળી જશે. (૩) મણિ - ષકાય જીવોના આરંભ - સમારંભ છોડો, જીવોને હણો નહીં, હિંસા ન કરો. દુ:ખ ન આપો, પીડા ન આપો. આખો સંસાર ષજીવનિકાયની હિંસા ઉપર ચાલી રહ્યો છે. સાચા સ્નેહીજન કોણ છે ? તે તો સમજો ! ભરત સમજે છે કે, મારા સાચા સ્નેહીઓ આ છે. બાકી બધા ચોસઠ હજાર સ્ત્રીઓ, ૩૨ હજાર મુકુટબદ્ધ રાજાઓ વગેરે માખણીયા છે. તમે સાચા સ્નેહીઓ ઊભા કર્યા છે ? કલ્યાણ મિત્રો રાખ્યા છે ? જે અવસરે તમને ટોકી શકે, અનુચિત પ્રવૃત્તિ કરતાં અટકાવે - બચાવે. “ઘરમાં રહીને ધર્મ કરીશું' એ વાત ક્યારે શક્ય બને ? ભરત મહારાજાએ આ બધું ઊભું કર્યું છે. રોજ રાજસિંહાસન ઉપર બેસતાં પણ એમણે આ ભાવો કેળવ્યા છે, આ ભાવો જ ઘુંટયાં છે. સતત આ ભાવોમાં રમણતા છે, માટે વીટી ઉતારતા ઉતારતા કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું છે.
ભાવના વિનાનો ધર્મ લુખો છે. મોળો છે. ગોળ વિનાનો કંસાર કેવો ? જેમ “ગોળ વિના મોળો કંસાર, માત વિના સૂનો સંસાર” તેમ ભાવ વિના લૂખો ધર્મ છે. ભાવનાથી આત્મા ભીંજાય છે ત્યાં જ આત્માને આત્માનો અનુભવ થાય છે.
ગુણ અને ગુણસ્થાનકની ભેદરેખા मित्रायां दर्शनं मन्दं, यम इच्छादिकस्तथा ।
आदो देवकार्यादानद्वेषश्चापरा तु ॥ २१ ॥ પૂજ્યપાદ હરિભદ્રસૂરિ મ. યોગની આઠ દૃષ્ટિ બતાવીને હવે યોગની દષ્ટિ એ શું છે ? અને તે તે દૃષ્ટિમાં શું શું પડેલું છે, તે કહી રહ્યા છે. અનંતકાળથી જીવ યોગની દૃષ્ટિ પામ્યો નથી. ઓઘ દૃષ્ટિ જ વ્યાપેલી હોવાથી આત્મ – સ્વરૂપની અપેક્ષાએ આત્મા ઉપર સતત અંધકાર છવાયેલો હોય છે. જ્યાં સુધી પહેલી દષ્ટિમાં જીવ નથી આવ્યો ત્યાં સુધી ઓઘદષ્ટિ હોય છે.
ઓઘદૃષ્ટિનું સ્વરૂપ ઓઘદૃષ્ટિમાં જીવને કેન્દ્રસ્થાનમાં આત્મા ન રહેતાં દેહ હોય છે. એટલે દેહને સુખ મળે, ઇન્દ્રિયને તર્પણ મળે, દેહ ટકે, દેહ સારો રહે. પાંચ ઇન્દ્રિયના વિષયો ભોગવી દેહ સુખ પામે, એવી અહીં કેવળ ભોગની દષ્ટિ, કેવળ અર્થની દૃષ્ટિ, એ ઓઘદષ્ટિ છે. યાવતુ ચરમાવર્તમાં પણ જીવ અપુનબંધકાવસ્થા નથી પામ્યો, ત્યાં સુધી ઓઘદૃષ્ટિ જ હોય છે. ભવાભિનંદી જીવો હોય છે. ભવનો જ રાગ, સંસારનો જ રસ,
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004612 |
| Book Title | Yogadraushtina Ajwala Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Muktidarshanvijay |
| Publisher | Vardhaman Seva Nidhi Mumbai |
| Publication Year | 2004 |
| Total Pages | 398 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Yoga |
| File Size | 21 MB |