________________
ગ્રીક-ભારત ચિંતનાત્મક ઐક્ય
"Twenty-fourth Tirthankar Mahavir was roughly a Contemporary of Thales and Anaxagoras, the earliest of standard line of greek philosophers; and yet the subtle, complex thorough - going analysis and the classification of the features of nature which Mahavir's thinking took for granted, and upon which it played, was already centuries old. xxxx The world was already old, very wise and very learned, when the speculations of the Greeks produced the texts that are studied in our universities as the first chapter of philosophy. (P. 278)
૧૪
“ચોવીસમા તીર્થંકર મહાવીર થેલીસ અને અનેક્સાગોરસ જે ગ્રીક ફિલસૂફોના (સોક્રેટીસ પહેલાંના) અગ્રણીઓ ગણાય છે, તેમના સમયમાં જ લગભગ થયા. પરંતુ મહાવીરે કુદરતના પરિબળોનું અન્વેષણ તેમજ વર્ગીકરણ જે સુક્ષ્મતાથી કરેલ અને જેની નિષ્પત્તિનું અમલીકરણ કરેલ તે સૈકાઓ જૂની વાત હતી.x x x x x x x x x
x x આ રીતે ગ્રીકોની તાર્કિક પ્રવૃત્તિઓનું સાહિત્ય જે આપણી યુનિવર્સિટીઓમાં તર્કશાસ્ત્રના પ્રથમ પગથિયા તરીકે ગણાય છે તે સાહિત્ય ઉપલબ્ધ થયું તે પહેલાં દુનિયા તેના ડહાપણમાં અને વિદ્વત્તામાં ઘણી આગળ વધી ગયેલી હતી.”
ઈતિહાસકારોનો મોટો વર્ગ એવી માન્યતા ધરાવે છે કે જે આર્યો ભારતમાં આવ્યા, તથા જે આર્યો પશ્ચિમમાં યુરોપ તરફ ગયા અને ગ્રીક તેમજ રોમન સંસ્કૃતિનો વિકાસ કર્યો, તેઓ એક જ નૃવંશીય જાતીના હોવાથી તેમની વચ્ચે ભાષા તથા સંસ્કૃતિનું ઘણું સામ્ય હતું અને તેથીજ ગ્રીક સંસ્કૃતિ તથા વૈદિક સંસ્કૃતિના ઘોતક હોમે૨ીક અને મહાભારતના મહાકાવ્યો વચ્ચે વિવિધ પ્રકારનાં ઘણાં સામ્યો છે. ત્રીકોની હેલેનીક સંસ્કૃતિની પેદાશ હોમરથી થઈ. “હોમર” કોઈ એક
Jain Education International2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
