________________
જીવનવિસ્તાર
૭૭
તેને સંપૂર્ણ ખાત્રી હતી કે વિષયના સ્વરની મોહક મીઠાશથી મનુષ્ય પ્રાણીની તાકાત નથી કે તે આખરે ભોળવાયા વિના રહે. અઢી હજાર વર્ષ પૂર્વે પણ સ્પર્શેન્દ્રિયના વિષયનું જનહૃદય માટે આજના જેટલું જ પ્રબળ આકર્ષણ હતું. સંગમ જાણતો હતો કે વિષયસુખ આગળ ગમે તેવો મનુષ્ય ગુલામ બની બેસે છે અને બધા જ વિકટ મામલામાં નિશ્ચલ અને અડગ રહેલો વીરનર પણ ઇન્દ્રિયવિલાસના રસને ચૂસવા બેસી જાય છે. ઈન્દ્રિયોના પોકારમાં કોઈ એવું વિલક્ષણ માધુર્ય અનાદિકાળથી આત્મા અનુભવે છે કે એક વાર તેની મર્યાદામાં આવ્યા પછી તેને માટે તેમાંથી છૂટવાના સંભવો અધિક અધિક જૂન થતા જય છે. એક વાર તે ચીકાશમાં વનભ્રમર ચોટે છે કે પછી તેનાથી ઊડી શકવું મુશ્કેલ થઈ પડે છે. તેટલા જ માટે પ્રભુના સાચા ભક્તો હંમેશાં દુઃખવાળી સ્થિતિ જ પસંદ કરે છે. જે મહાત્માઓ પરમાત્મસ્વરૂપને મેળવવા સમર્થ છે, તેમને માટે આ જગતનો વૈભવ મેળવવો એ મોટી વાત હોતી નથી, પરંતુ તેઓની ઈશ્વર પ્રત્યે સૌ પહેલાં એ જ પ્રાર્થના હોય છે કે “હે નાથ ! દુઃખના મામલામાં હું મારું સ્વત્વ જાળવી શકવા સમર્થ છું, પણ અનુકૂળ અને વિષયયુક્ત સ્થિતિમાં રખેને મારું વ્રત હું ગુમાવી બેસું તેવો ભય રહે છે, તેથી મને તે પરિસ્થિતિથી બચાવી લેજે” સંગમ, આ નિર્બળતાના સ્વરૂપને જાણતો હતો અને તેથી હવે છેવટના પ્રયત્નરૂપે તેણે પ્રભુને વિષયોના માધુર્યમાં ખેંચી જઈ યોગભ્રષ્ટ કરવાની તજવીજ કરવા માંડી. પ્રથમ તેણે પોતાની
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
