________________
૭૨
છે તેને માટે તે યોગ્ય જ છે માટે જ મળે છે. સૃષ્ટિની આદિથી તે આ ક્ષણ સુધીમાં એવો એક પણ બનાવ બન્યો નથી કે જે વિના કારણે થયો હોય અથવા બનવા યોગ્ય ન્હોતો છતાં બન્યો હોય. ફાંસીના લાકડે લટકનાર, તોપને મોઢે ચઢનાર, તલવારથી કપાઈ મરનાર, જળની રેલમાં તણાઈ જનાર કે અગ્નિમાં બળી મરનાર એ બધાએ પોતાનું મૃત્યુ પોતાની કૃતિ વડે જ ઉપાર્જેલ હોય છે. એ અપ્રતિહત કર્મના નિયમથી આત્માનું રક્ષણ કરવા કોઈ જ સમર્થ નથી.
શ્રી મહાવીર
સંગમના નિમિત્ત દ્વારા પ્રભુને ઉપસ્થિત થયેલ કનું વાસ્તવિક કારણ પ્રભુ જાણતા હતા. તેથી તેમને સંગમ ઉપર ક્રોધ કરવાનું કારણ રહ્યું નહોતું. તે તો બિચારો કર્મના મહાનિયમનું હથિયાર હતો. કષ્ટનાં કારણોને પ્રવર્તમાન કરનાર તેઓ પોતે જ હતા અને તેથી ખરી રીતે ક્રોધનો વિષય પણ પોતાનો આત્મા જ થવો જોઈએ એ સ્પષ્ટ હતું. પૂર્વે પોતે જ ગતિમાં મૂકેલ કારણો ફળરૂપ થવામાં સંગમ તો માત્ર સાધન જ હતો અને તેથી તે તો ઊલટો કુદરતનો હેતુ સિદ્ધ કરવામાં મદદગાર હતો. અમો પ્રભુની સ્તુતિ કરીએ છીએ તે એ જ કારણથી કે આ ઉપરોક્ત નિયમને લક્ષ્યમાં રાખી એક પ્રાકૃત મનુષ્યની માફક સંગમ ભણી તેઓ ચીડાયા નહોતા અને અવ્યાકુળપણે, ગતિમાન થયેલા કારણનો, ભોગ દ્વારા ક્ષય સાધી લીધો. એક સામાન્ય મનુષ્ય આવા પ્રસંગે શું કર્યું હોત અને પ્રભુએ શું કર્યું હતું એની જ્યારે તુલના કરીએ છીએ, ત્યારે પ્રભુની તે પરમ અવ્યગ્ર અને અનાકુળ
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
