________________
३४
શ્રી મહાવીર
અવસ્થામાં થયો હોત અથત કુદરત તે ક્ષોભ શમાવતી હતી તે વખતે થયો હોત તો તે તેનું કાંઈક પરિણામ હોવા યોગ્ય હોત, પણ તે બધું ઉકલી રહ્યા પછી અને કુદરત પોતાનો ફટકો જે વખતે મારે છે તે વખતે તદ્દન વ્યર્થ છે; એટલું જ નહિ પણ નવો ક્ષોભ ઉત્પન્ન કરનાર હોય છે.
દષ્ટદેવે પોતાની દિવ્ય શક્તિના પ્રભાવથી ભયંકર સંવતક વાયુ (Cyclone) ઉપજાવ્યો અને તે વડે નાવને ડુબાડી દેવા લાગ્યો. ભાગીરથીનું અગાધ જળ ચોતરફ ઊછળવા લાગ્યું. નાવ બચી શકે એવી આશા રહી નહીં. સઢ પણ તૂટી ગયા અને તેમાં બેઠેલા સર્વ જણે જીવનની આશા છોડી દીધી. આ ક્ષણે કંબળ અને સંબળ નામના બે દેવોએ પ્રભુ પ્રત્યે ભક્તિભાવથી પ્રેરાઈ અને તેમના નિમિત્તે બીજાઓનો પણ પ્રાણત્યાગનો સંભવ જાણી વ્હારે આવ્યા અને તે નાવને બચાવી કિનારે લાવ્યો. ત્યાં બંને દેવો પ્રભુને વંદન કરી પોતાને સ્થાને ગયા. આ વિકટ પ્રસંગમાંથી પસાર થવા છતાં તે ક્ષમાનિધાન પ્રભુએ સુદંષ્ટ્ર ઉપર ક્રોધભાવ અને ઉપકાર કરનાર બે દેવો પ્રત્યે રાગભાવ દર્શાવ્યો નહિ. દેહ સંબંધી સર્વ શાતા-અશાતાના પ્રસંગોથી તેઓ હર્ષ કે શોકવશ થયા નહોતા. તેઓ જાણતા હતા કે સુખદુ:ખ જેના દ્વારા ઉત્પન્ન થાય છે તે માત્ર કુદરતી નિયમના સાધન (Agency) છે. તેમના પ્રત્યે થયેલો પ્રત્યેક ભાવ વ્યર્થ છે. મૂર્ખ મનુષ્યો
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org