________________
જીવનવિસ્તાર
અનેક ચમત્કારિક ઘટનાઓથી યદ્યપિ માતા-પિતાને પ્રભુનું મહાન ભાવી સુજ્ઞાત હતું, તો પણ માતાપિતાને સુલભ એવી પુત્ર પ્રત્યેની સ્નેહભાવના વડે આકર્ષાઈ તેમણે પ્રભુના લગ્નનો પ્રબંધ રચવા માંડ્યો. નવીન યૌવનાવસ્થા, ધન-ધાન્યની વિપુલતા, યથેચ્છ ભોગપ્રાપ્તિની સુલભતા અને ઉત્કૃષ્ટ રૂપ તથા પ્રભુત્વ છતાં તે મહાભાગ્યના હૃદયમાં વિકારનો સ્પર્શ સરખો પણ થવા પામ્યો નહોતો. તેમના એક રોમમાં પણ ભોગની વાસના અવશેષ રહી ન હતી, પરંતુ વત્સલ માતા પોતાના સ્નેહની જે તૃપ્તિ પ્રભુને વિવાહિત કરી અનુભવવા આતુર હતાં તેમાં વિરોધ કરવો એ પ્રભુને અનુચિત જણાયું. તીર્થકરોના જીવનનો પ્રત્યેક વિભાગ દષ્ટાંતમય જ હોય છે એ પરિપાટીનો, માતૃસ્નેહની અવગણનાથી ભંગ થશે એમ વિચારી ત્રિશલા દેવીની સ્નેહ-વાચના તે નિર્વિકારી પ્રભુએ સ્વીકૃત કરી. દેવીએ પ્રભુને કહ્યું, “નંદન, આપ અમારા આંગણે આવ્યા છો તેમાં અમો અમારા પૂર્વના મહાન પુણ્યનો પરિપાક સમજીએ છીએ. જેના દર્શનની સ્પૃહા ઈન્દ્રાદિકને પણ રહ્યા કરે છે તેવા તમો, અમારે ત્યાં પુત્રરૂપે હો એ અમારું સૌભાગ્ય ખરે જ અદ્વિતીય છે. અમો એ પણ જાણીએ છીએ કે આપનું નિર્માણ ત્રણ જગતના પરિત્રાણ અર્થે છે અને આપનો ગૃહનિવાસ તો માત્ર અમને તમારી લીલાનું દર્શન કરાવવા અર્થે જ છે, તો પણ અમારું સ્નેહાદ્ધ હૃદય પુત્ર પ્રત્યેની ભાવનાને ત્યજી શકવા અસમર્થ છે. અન્ય કશા હેતુને માટે નહીં
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
