________________
આરાના ભગવાન મહાવીર પછી અઢી હજાર વર્ષ ૮૪ હજાર વર્ષ, પછી ઉત્પસિણી કાળ ચોથા અને વીતી ગયાં છે. પાંચમો આરો કુલ ૨૧ હજાર ત્રીજા આરામાં ફરી બીજી ચોવીશી થશે. અને ફરી ( વર્ષનો હોય છે. એટલે હજી સાડા અઢાર હજાર આગળ ચાલતા બીજો અને પહેલો આરો ઉત્સર્પિણી વર્ષ વીતવાના બાકી છે. પછી છઠ્ઠો આરો આવશે કાળનો વીતી જશે. એ રીતે બીજું કાળચક્ર પૂરું થયું. (
તે પણ ૨૧ હજાર વર્ષનો હશે. આ પ્રમાણે પાંચમાં આ પ્રમાણે એક કાળચક્રમાં ઉત્સર્પિણી અને ) છે અને છઠ્ઠા બે મળી ૪૨000 વર્ષ વીતી ગયા પછી અવસર્પિણી એમ બે કાળ હોય છે. બન્ને ૬-૬ (
અવસર્પિણીનો કાળ પૂરો થશે. અને ઉત્સર્પિણીનો આરાવાળા હોય છે. ઉત્સર્પિણી કાળ પણ ૧૦ ) 0 કાળ શરૂ થશે. એટલે તેના પણ પ્રથમ ૨૧-૨૧ કોડાકોડી સાગરોપમ પ્રમાણ હોય છે. એ જ રીતે |
હજાર વર્ષનો છઠ્ઠો અને પાંચમો આરો (ઉત્ક્રમે અવસર્પિણી કાળ પણ ૧૦ કોડા કોડી સાગરોપમ . ૧, ૨) એમ કુલ ૪૨ હજાર વર્ષનો કાળ વીતશે પ્રમાણ હોય છે. એમ બન્ને મળી ૨૦ કોડાકોડી
ત્યાર પછી ચોથો આરો શરૂ થશે એટલે ૪૨ હજાર સાગરોપમ કહેવાય છે. આ ૨૦ કોડાકોડી વર્ષ અવસર્પિણી કાળના પાંચમા-છઠ્ઠા બે આરાના સાગરોપમનું એક કાળચક્ર થાય છે. આ એક અને પછી ઉત્સર્પિણી કાળના પાંચમા-છઠ્ઠાના કાળચક્રમાં બે ચોવીશીઓ થાય છે. એ રીતે વિચાર (ઉમે ૧, ૨) પણ ૪૨ હજાર વર્ષ એમ કુલ ૮૪ કરતાં ખ્યાલ આવશે કે અનંત ભૂતકાળમાં કેટલા છે હજાર વર્ષના અંતર પછી ફરી તીર્થકર થાય છે. કાળચક્રો વીતી ગયા હશે? કારણ કે કાળ તો સતતઅર્થાત છેલ્લા ચોવીશમા તીર્થંકર ભગવાન નિરંતર નદીના પ્રવાહની જેમ ચાલતો જ હોય છે. ૫ મહાવીરસ્વામી થઈ ગયા પછી ૮૪ હજાર વર્ષ કાળ એક સેકંડ માટે પણ કોઈના માટે રોકાતો નથી. વીતી ગયા પછી આગામી ચોવીશીના પહેલા એ રીતે અનંતા કાળચક્રો ભૂતકાળમાં વીતી ગયા છે. તીર્થંકર પાનાભસ્વામી થશે. ત્યાર પછી ક્રમે ક્રમે તો આ અનંતા કાળચક્રોમાં ચોવીશ-ચોવીશ તીર્થકર બીજા-ત્રીજા... એમ કરતાં ચોવીશીના ચોવીશે ભગવંતોની ચોવીશીઓ કેટલી થઈ? એક કાળચક્રમાં તીર્થકર ભગવંતો થશે. ૨૩ તીર્થકર ચોથા બે ચોવીશીઓ થાય છે. માટે અનંતકાલચક્રોમાં અનંત
આરાના કાળમાં અને અંતિમ એક તીર્થંકર = અનંત જ થાય છે. આ પ્રમાણે વીતેલા છે ભગવાન ત્રીજા આરાના કાળમાં થશે, એ પ્રમાણે ભૂતકાળમાં અનંતી ચોવીશીઓ થઈ ગઈ છે. એક
ઉત્સર્પિણી કાળમાં પણ આખી ચોવીશી થશે. આ એક ચોવીશીમાં ૨૪-૨૪ તીર્થકર ભગવંતો થયા છે.' પ્રમાણે એક કાળ ચક્રમાં બે ચોવીશી થાય છે. તો અનંત ચોવીશીઓમાં મળીને કેટલા તીર્થકર ફરી આગળ આવતાં બીજું કાળચક્ર શરૂ
ગ , ભગવંતો થયા? અનંત ૨૪ = અનંતાઅનંત અરિહંત ) 2 થશે. એટલે તેના પણ અવસર્પિણી કાળના બે
ભગવંતો થઈ ગયા. આરા વીતી જશે. પહેલો અને બીજો આરો સમાપ્ત
વર્તમાન અવસર્પિણી કાળની ચોવીશીમાં). થશે. એમાં તીર્થકર ભગવંતો નથી થતા. ફરીથી આદિશ્વર ભગવાનથી લઈ ચોવીશમાં શ્રી ન ત્રીજા આરાના છેડે પ્રથમ તીર્થંકર થશે અને શેષ મહાવીરસ્વામી ભગવાન સુધીના ચોવીશ તીર્થકર ૨૩ તીર્થકરો ચોથા આરામાં થશે. આ રીતે ત્રીજા- ભગવંતોના સમયમાં દરેક સમયે આજ નવકાર અને ચોથા આરામાં મળી ચોવીસ તીર્થકરોની ચોવીશી આવો જ નવકાર મહામંત્ર એવો ને એવો જ બોલાતો થશે. અને ફરીથી એ જ ક્રમ આગળ ચાલશે. ફરી હતો. નવકાર મહામંત્રમાં ક્યારેય પણ ફરક પડ્યો
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org